- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: Özel Sayı 1 (Cumhuriyetin 100. Yılına) Özel Sayı
- Ölümün İnkâr Tezi Bağlamında Garip Bir Koleksiyoncu Filminin Göstergebilimsel Çözümlemesi
Ölümün İnkâr Tezi Bağlamında Garip Bir Koleksiyoncu Filminin Göstergebilimsel Çözümlemesi
Authors : Murat Sütçü, Saygın Koray Doğaner
Pages : 1565-1584
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1357348
View : 83 | Download : 238
Publication Date : 2023-10-27
Article Type : Research
Abstract :Ölüm, en temelde biyolojik bir olgu iken toplumsal açıdan sosyolojik bir olgudur. Bireyler hayati faaliyetlerinin sona ereceğine dair kesin bir bilgiye sahibi olmakla birlikte ölüm gerçeğini hayatlarına uyarlama noktasında zorlanabilmektedirler. Kişiler, ölüm gerçeğiyle yüzleşebilmek yerine bilinçaltlarında baskılanma yaşayarak bu durumla mücadele edebilmek adına bir takım savunma mekanizmalarına başvurmaktadır. Victor Florian ve Mario Mikulincer (2004) gibi varoluşçu bazı psikologların belirttikleri üzere bireylerin ölümlü olduklarına dair farkındalık geliştirmelerinin yarattığı sarsıcı korkular, ölümün bir gerçek olduğunun inkâr edilmesiyle birlikte ölüme dair düşüncelerin baskılanmasına sebep olabilmektedir. Antropolog Ernest Becker’ın da ifade ettiği gibi kişiler çoğunlukla ölüme yükledikleri önemi azaltmaya yönelik eğilimler gösterebildikleri gibi ölüm olgusundan uzak durma eğilimleri de gösterebilmektedirler. Bu çalışmada amaç; Becker’in ölümün inkâr tezi bağlamında, Saussure ve Peirce’in göstergebilimsel yöntemleri kapsamında Garip Bir Koleksiyoncu (1991) filmindeki dilsel, görüntüsel, belirtisel ve simgesel göstergelerle anlam ilişkisini ortaya çıkarmaktır. Bu çalışmada ölümün inkâr tezi ile göstergebilimsel çözümleme yöntemi bir arada kullanılarak inceleme yapılmıştır. Göstergebilime yakından baktığımızda yapısalcı dil çalışmaları temellendirdiğini görmekle birlikte göstergeler üzerinden anlamlandırma çabalarının amaçlandığını görürüz. Bu bağlamda sosyal bilimler disiplininde uygulanan bir yöntem olması dolayısıyla çalışmada Garip Bir Koleksiyoncu filminde yer alan göstergelerin tanımlanması ve çözümlenmesi amaçlanmıştır. Garip Bir Koleksiyoncu filminin bu çalışmada seçilmesinin temel sebebi Türkiye’de modernite sonrasında sosyal yapı içerisinde yer alan korku ve bunalımları sorgulayarak ölüm ve hayatın anlamını varoluşçu sorunlar üzerinden değinmesiyle birlikte filmi şekillendiren sembollerin sıklıkla kullanılması ve göstergeler ile düşünceleri anlamlandırma biçimlerinin filmde yoğun bir şekilde yer almasıdır. Çalışmanın Becker’in ölümün inkâr tezi kapsamında değerlendirilmeye alınmasının nedeni ise filmde ölümün varlığının hatırlanması ve karşılaşılmasından hoşnut olmayan, onu ötelemeye çalışarak reddeden modern insan tipolojilerinin anlatılmasıdır. Çalışmanın sonuçları arasında filmde yer alan dilsel ve belirtisel göstergelerin, yönetmenin tercihleri doğrultusunda belirli bir amaca hizmet ettiği gözlemlenmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında da açıklandığı üzere filmde yer alan sahnelerin toplumsal ikili zıtlıklar üzerine kurulduğu tespit edilmiştir. Bu durum temel olarak ölüm ve yaşam temalarının birbirinin zıddı olarak sunulması üzerinden değerlendirilmiştir.Keywords : Göstergebilim, Ölüm, Ölüme Karşı Tutumlar, Ölümün İnkâr Tezi