- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Sayı: 12
- Cumhuriyetin İlk Yıllarında Fikri Dergiler ve Felsefi Kültür
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Fikri Dergiler ve Felsefi Kültür
Authors : Hilal Kahraman
Pages : 485-497
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1350043
View : 42 | Download : 41
Publication Date : 2023-09-26
Article Type : Research
Abstract :Dergiler içeriği, sayfa yapısı, sayfa sayısı ve düzeni açısından gazetelerden ve kitaplardan farklı, belli zaman aralıklarıyla yayımlanan süreli yayınlardır. Düşünce, sosyal hayat, siyasi oluşum, eğitim, sanat, ekonomi, bilimsel gelişim ve kültürel yaşam gibi toplumun sistemleşmekte olan temel dinamiklerinin değiştirilmesinin ve topluma yayılmasının etkili ve önemli bir parçası olmuşlardır. Aynı zamanda toplumun tarihsel, siyasal ve benzer çeşitli unsurları aracılığıyla içerikleri ve çeşitli özellikleri şekillenmeye, gelişmeye devam etmekte olan dergiler, yayımlandıkları yılların düşünsel eğiliminin, felsefi kültürünün anlaşılması konusunda yol gösteren tarihsel belgelerdir. Özellikle felsefe ve fikir dergileri düşüncelerin, yaklaşımların ilk yansımalarının görülebildiği, bu fikir ve yaklaşımların gelişiminin ve olgunlaşmasının da kendileri aracılığıyla gerçekleştiği bir yapı sergilemektedirler. Bu durum Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminde var olan ve sonrasında Cumhuriyet döneminde de devam eden fikir hareketleri ve eğilimlerinin neler olduğunu anlamamızı sağlayan felsefe ve fikir dergileri için de geçerlidir. Tanzimat Fermanı sonrası başlayan fikir alanındaki gelişmeler ile birlikte felsefi faaliyetlerin I. ve özellikle II. Meşrutiyetin ilanı sonrası çok hızlı bir şekilde artması fikri dergilerin çıkmasında etkili olmuştur. Birçok felsefi akım ve filozofların fikirleri dergilerde konu edilmiş ve felsefi tartışmalar yapılmıştır. Millî Mücadele’yle birlikte çıkan dergi sayısı ciddi oranda azalsa da Cumhuriyetin ilanıyla birlikte yeniden artış göstermiştir. Bu dönemde felsefi kültür oluşturma çabası yayın hayatına devam eden ya da yeni çıkmış olan fikri dergilerle devam etmektedir. Bu çalışmayla 29 Ekim 1923 sonrasında Cumhuriyetin ilk yıllarında çıkan dergiler aracılığıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun toplumsal ve entelektüel arka planını anlamak, ilk fikir eğilimlerinin ve düşünce yapısının nasıl şekillendiğini irdelemek, mevcut felsefi kültürü incelemek amaçlanmaktadır.Keywords : Fikir, dergi, felsefi kültür, Cumhuriyet, düşünce