- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 11
- Osman Dede’nin Rabt-ı Ta’bîrât-ı Mûsıkî Mesnevîsi Hakkında Yeni Bulgular: Ta’bîr mi Tağyîr mi?...
Osman Dede’nin Rabt-ı Ta’bîrât-ı Mûsıkî Mesnevîsi Hakkında Yeni Bulgular: Ta’bîr mi Tağyîr mi?
Authors : Milad Salmani
Pages : 600-610
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1280170
View : 50 | Download : 40
Publication Date : 2023-06-30
Article Type : Research Article
Abstract :Kutbünnâyî Osman Dede, Türk müziği ve şiirinin Lâle Devri’ndeki önemli simâlarından biridir. İstanbul’da doğup vefat eden Osman Dede, erken yaşlarda Mevlevîliğe intisap etmiş ve daha sonra şeyhlik makamına kadar yükselmiştir. Osman Dede usta bir neyzen olmanın yanında şiir, bestekârlık ve hattatlıkta da kendi istidâdını göstermiştir. İyi derecede Farsça ve Arapça bilen Osman Dede şiir ve mûsıkî alanında önemli eserler telif etmiştir. Osman Dede’nin mûsıkî ile ilgili telif ettiği önemli eserlerinden biri günümüzde "Rabt-ı Ta’bîrât-ı Mûsıkî” olarak bilinen eseridir. Bu eser, mesnevi formunda ve Farsça yazılmıştır. Toplamda 277 beyitten oluşan bu eser Türkiye’de iki defa neşredilmiştir. Ne var ki bu neşirlerin ikisinde de tek bir nüsha esas alınmış ve o nüshadan hareketle eserin adı "Rabt-ı Ta’bîrât-ı Mûsıkî” olarak kayıtlara geçmişitir. Oysa ki eserin eski tarihli bir nüshası ve içeriğine bakıldığında bu mesnevînin adının doğru şeklinin "Rabt-ı Tağyîrât-ı Mûsıkî” olma ihtimali anlaşılmaktadır. Nayî Osman Dede’nin kendi risâlesinde bilinçli bir şekilde "Ta’bîrât” yerine "Tağyîrât” kelimesini kullandığını metindeki diğer ipuçlarından anlamak zor değildir. Bu çalışmada Kutbünnâyî Osman Dede’nin Rabt-ı Ta’bîrât-ı Mûsıkî olarak bilinen eserinin asıl adının kuvvetle muhtemel "Rabt-ı Tağyîrât-ı Mûsıkî” olduğu ileri sürülmüştür.Keywords : Türk Mûsıkîsi, Kutbünnâyî Osman Dede, Rabt-ı Ta’bîrât-ı Mûsıkî, Rabt-ı Tağyîrât-ı Mûsıkî