- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 10
- Kara Fazlî Divanı’ndaki Tasavvuf Istılahları Üzerine Bir Değerlendirme
Kara Fazlî Divanı’ndaki Tasavvuf Istılahları Üzerine Bir Değerlendirme
Authors : Mehmet Tülü
Pages : 169-191
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1256655
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2023-03-25
Article Type : Research
Abstract :16. yüzyıl şairi Kara Fazlî, Kanunî Sultan Süleyman dönemi (1520-1566) Klasik Türk Edebiyatı şairlerindendir. Bu çalışmada Kara Fazlî’nin hayatı ve tarikata girişi kısaca anlatılmış, eserleri tetkik edilerek tanıtılmıştır. Asıl bölümü teşkil eden Kara Fazlî Divanı’ndaki başlıca tasavvufî ıstılahlar açıklanarak örnek beyitlerdeki kullanımları gösterilmiştir. Böylece tasavvufun şiirlerdeki anlam dünyasına kattığı derinlik ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın ana kaynağı, Mustafa Özkat’ın Kara Fazlî’nin Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Divanı (İnceleme-Tenkitli Metin) adlı Yüksek Lisans Tezi ve Lale Javanshir’in Fazlî Çelebi’nin Takti’atı ve Tertip Edilmiş Divanında Yer Almayan Bazı Gazelleri adlı bildirisidir. Kara Fazlî Divanı’nda 34 kaside, 28 murabba, 4 muhammes, 3 müseddes, 1 muaşşar, 2 terkîb-i bend, 8 tarih 153 gazel, 20 kıta ve nazım 2 müfretten oluşmuş toplam 2702 beyit bulunmaktadır. Şair Halvetiyye tarikatının Gülşeniyye kolu şeyhlerinden Hasan Zarîfî Efendi’ye intisab ederek tarikata girmiştir. Divan’ında da tasavvufî şiirleri bulunan Kara Fazlî’nin Gül ü Bülbül Mesnevisi, Keşfü’l-Ârifîn Mesnevisi ve yaklaşık 1000 civarında olduğu beyan edilen Rubâiler’i de tasavvufî özelliktedir. Bu makaleyi önemli kılan husus, Kara Fazlî Divan’ı ile ilgili yapılan ilk tasavvufî çalışma olmasıdır.Keywords : Klasik Türk edebiyatı, Kara Fazlî, tasavvufî ıstılahlar, divan, tarikat ve sufî.