- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 10
- Runik Harfli Metinlerde Kadına İlişkin Sözcükler Üzerinden Kadın Algısı
Runik Harfli Metinlerde Kadına İlişkin Sözcükler Üzerinden Kadın Algısı
Authors : Pınar Sel
Pages : 703-716
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1256352
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2023-03-25
Article Type : Research
Abstract :Kadın hareketlerinin 20. yüzyılın ikinci yarısında yükselişe geçmesiyle birlikte Türkiye’de, bütün dünyada olduğu gibi, toplumların kadını algılayışı ve kadına bakışı irdelenmeye başlanmıştır. Bir toplumda kadının yerinin anlaşılması için incelenmesi gereken en önemli unsurlardan biri dildir. Bu incelemeler yapılırken hem günümüzdeki yazılı ve sözlü dilde, hem de tarihî metinlerde kadınların kullandığı dile, kadınların kendileri için kullandığı dile, toplumun kadın için kullandığı dile bakılabilir. Geçmişte Türk toplumlarında kadının dilde ne şekilde yer bulduğuna ilişkin araştırmalar günümüzdeki çalışmalara da kaynaklık edecektir. Türklerin en eski tarih kayıtları olan runik harfli metinler eski Türklerin yaşayış biçimlerini, kültürlerini, hayata bakışlarını ilk elden anlatan birincil kaynaklardır. Bu metinler erkekler tarafından yazılmış ve yazdırılmış oldukları için içeriklerinde kadınların kullandığı dile ilişkin örneklere rastlanmaz; fakat bu metinler toplumun kadınlar için kullandığı dili gözlemlemek açısından ilgi çekicidir. Bu çalışmada Orhon Yazıtları, Uygur Yazıtları, Yenisey- Altay- Kırgızistan Yazıtları ve kâğıda yazılı runik belgeler içerisinden belirlenen ana, ebçi~ ewçi, eke, katun, kelin ~ keliŋ, kız, kisi, koduz, kunçuy, küŋ, ög, siŋil, uzuntonlug ve yutuz ~ yotuz sözcükleri örnek cümleler yardımıyla bağlam içerisinde incelenmiş ve dönemin kadın algısı sadece sözcükler ve metinler üzerinden belirlenmeye çalışılmıştır.Keywords : Eski Türkçe, Runik harfli metinler, kadın.