- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 9
- Seyyid Muhammed Maʿrifî’nin Hayatı, Tarîkatı ve Eserleri
Seyyid Muhammed Maʿrifî’nin Hayatı, Tarîkatı ve Eserleri
Authors : Aslı Sürgit
Pages : 339-348
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1212025
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :On sekizinci asırda Osmanlı topraklarında tasavvufî faaliyetler büyük bir gelişme göstermiştir. Bu yüzyılda tasavvuf kültürü ile tekkeler birer çekim merkezi olmaya devam etmiştir. Ayrıca bazı tarîkatler kollara ayrılmış ve çalışmalarına bu şekilde devam etmişlerdir. Seyyid Muhammed Maʿrifî (1719-1824) bu asrın önde gelen mutasavvıflardan biridir. Mısır’da dünyaya gelmiş olan Seyyid Muhammed Maʿrifî İstanbul’a gelerek Rifâîyye tarîkatının Maʿrifiyye kolunu kurmuştur. Kartal’a yerleşmiş, taştan inşa edilmiş olan evini tekkeye çevirmiş ve burada görüşlerini yaymaya başlamıştır. Seyyid Muhammed Maʿrifî talebelerini irşat ettiği esnada Vahdetnâme ve Risâle-i Âdâb ve Tarîkatnâme-i Fethü’l-Maʿârif isimli mensur eserlerini kaleme almıştır. Her iki eser de tasavvufi bir içeriğe sahiptir. Seyyid Muhammed Maʿrifî şiirlerinde ağırlıklı olarak Allah aşkını ve ehl-i beyt sevgisini ele almıştır. Seyyid Muhammed Maʿrifî’nin vefatının ardından sırasıyla Seyyid Ali Sâbit Efendi, Seyyid Muhammed Maʿrif-i Sânî ve Seyyid Hasan Tâsîn Efendi postnişinlik yapmışlardır. İstanbul-Kasımpaşa-Çürüklük’te, İstanbul-Kasımpaşa-Kulaksız-İbadullah Mahallesi’nde, İstanbul-Üsküdar-Toygartepe’de, Manisa-İbrahim Çelebi Mahallesi’nde, Manisa-Demirci’de, Manisa-Akhisar’da, Aydın-Kuşadası’nda ve Bursa’da bulunan tekkeler Kartal’daki asitâneye bağlı olarak faaliyet göstermişlerdir. Literatür çalışması yapıldığında gerek Seyyid Muhammed Maʿrifî gerekse Maʿrifiyye tarîkatı ile alakalı derli toplu bir çalışma yapılmadığı görülmüştür. Buradan hareketle bu konuda bir çalışma yapmanın faydalı olacağı düşünülmüştür. Bu makale, Seyyid Muhammed Maʿrifî’nin hayatı ve tarîkatının Osmanlı tasavvuf kültürü ve edebiyatı içindeki yerini tespit etmeyi amaçlamaktadır.Keywords : Seyyid Muhammed Maʿrifî, Maʿrifiyye, on sekizinci yüzyıl., eighteenth century.