- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 9
- Ömer Seyfettin Hikâyelerinde Renkler ve Çağırışım Değerleri
Ömer Seyfettin Hikâyelerinde Renkler ve Çağırışım Değerleri
Authors : Yusuf Gökkaplan
Pages : 412-428
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1207075
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Other
Abstract :Binlerce yıllık geçmişe sahip olan Türk dilinin gramer kuralları üzerine bir hayli çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalara genel olarak bakıldığında Türk dilinin gramer özelliklerinin bazı istisnai durumlar haricinde büyük ölçüde belirlendiği görülmektedir. Son dönemlerde disiplinler arası yaklaşımların ortak çalışma noktası hâline gelen Türk dilinde söz varlığı, sözcüklerin anlam derinliği ve kavram alanı, bağlam merkezli değerlendirmeler, anlam bilimi gibi çalışmalar da dikkate değerdir. Bu tür alanlar Türk dilinin dil bilimi merkezinde değerlendirilmesini de zorunlu hâle getirmiş, yapılan bu çalışmalarla Türk dilinin gelişmiş başka bir tarafı da araştırmacılar için çalışma alanı olmuştur. 21. yüzyılın dil bilim anlayışında insan merkezli bir bakış açısı geliştirilmiş ve dili işleyen insan faktörü dil bilimi için önemli konulardan biri olmuştur. İnsan çevresinde gelişen dil bilimin çalışma alanlarından birinin de sözcük temelli çağrışım konusu olduğu söylenebilir. Çağrışım konusu her ne kadar psikoloji alanının inceleme alanı olarak görülse de sözcük temelli çağrışımların psikoloji ve dil bilimin ortak çalışma sahası olduğu gerçektir. Bu nedenle Türkçe sözcüklerin çağrışım temelli bir disiplin çerçevesinde ele alınması sözcüklerin anlam derinliğinin ortaya konması açısından önemlidir. Bu çalışmanın konusu da duru bir Türkçe anlayışıyla eserler kaleme alan ve Türkçeye büyük katkıları olan Ömer Seyfettin’in hikâyelerindeki renklerin çağırışım değerlerinin değerlendirilmesi olacaktır. Renkler üzerine yapılacak olan bu çalışmada serbest çağrışım tekniği esas alınacaktır. Psiko-dilbilim olarak da adlandırabileceğimiz ortak bir disiplin çerçevesinde ele alınacak renklerin çağrışım değerleri hem sözcüklerin hem de bu çerçevede ortaya konan düşünce, anlayış ve bakış açısının ifade edilmesinde önemli olacaktır.Keywords : Çağrışım, Ömer Seyfettin, renk, dilbilim, psiko-dilbilim, çağrışım değeri., Connotation, color, linguistics, psycholinguistics, connotation value.