- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 9
- Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn Mesnevisi’nde Türk Halk Kültürü
Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn Mesnevisi’nde Türk Halk Kültürü
Authors : Mustafa Eren
Pages : 554-567
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1193619
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Fuzûlî, Türk Edebiyatı’nın en ünlü şairlerinden biridir. Doğum yeri belli değildir; ancak eserlerinden Irak Türkmenlerinin bulunduğu yerlerde yaşadığı anlaşılmaktadır. Eserlerinde Türk ve İslam kültürünün izleri görülür. Leylâ ile Mecnûn hikâyesi sözlü gelenekten gelen bir hikâyeyken Fuzûlî’den önce ve sonra birçok şair tarafından şiire aktarılmıştır. Fuzûlî, bu eseri 1535 yılında tamamlayıp Bağdat Beylerbeyi Veys Paşa’ya sunmuştur. Eserde konusu çölde geçen zengin bir Arap emirinin Kays adlı oğlu ile Leylâ’nın aşk hikâyesi anlatılmaktadır. Edebî eserler, yazarın veya şairin içinde yetiştiği toplumun izlerini taşır. Dönemin sosyal, siyasi, tarihî, ekonomik ve kültürel ilişkilerinin çoğunu bu eserlerde bulabiliriz. Buna edebî eserlerde gelenek aktarımı denir. Halk kültürü bu gelenek aktarımının başında gelir. Halkın gündelik yaşamı, aile ilişkileri, doğum, evlenme gibi törenleri; kılık kıyafeti, mutfak kültürü, inanışları gibi kültürel izleri edebî eserlerde karşımıza çıkmaktadır. Türk kültürü içinde yetişen ve eserlerinden hareketle iyi bir eğitim aldığı düşünülen Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn Mesnevisi’nde de Türk halk kültürünü yansıtan ifadeler yer almaktadır. Eski Türklerin göğün katları ile ilgili düşünceleri, çocuğu olmayan ailelerin türbe benzeri ziyaret yerlerine gidip dilek dilemeleri, genç kızların çeyiz hazırlamaları, kız isteme ile ilgili gelenekler, kına yakma, düğün, gelin alma, saçı dağıtma gelenekleri bu ifadelerin başında gelmektedir. Bu çalışmada, Fuzûlî’nin Leylâ vü Mecnûn Mesnevisi’nde anlatılan hikâyede geçen Türk halk kültürü unsurları incelenmiştir.Keywords : Fuzûlî, Leylâ vü Mecnûn Mesnevisi, halk kültürü., masnavi of Leylâ and Mecnûn, folk culture.