- Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 9
- Okul Sözlüklerinde Yer Alan Örnek Cümlelerin Seçiminde Kullanılacak Ölçütler
Okul Sözlüklerinde Yer Alan Örnek Cümlelerin Seçiminde Kullanılacak Ölçütler
Authors : Nilüfer Serin
Pages : 53-70
Doi:10.51531/korkutataturkiyat.1179406
View : 12 | Download : 9
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Okul sözlükleri hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususlardan biri sözlük kullanıcısına sözcüğün anlamını öğrenmesi açısından kolaylık sağlayacak olan örnek cümlelerin başka bir ifadeyle tanıklamaların seçimidir. Bundan yola çıkılarak bu araştırmada, Türkçe ders kitaplarıyla okul sözlüklerini karşılaştırarak örnek cümle açısından sözlüklerin ihtiyacı karşılama durumunu açığa çıkarmak ve örnek cümle seçiminde dikkat edilmesi gereken ölçütler ışığında sözlükleri incelemek amaçlanmıştır. Okul sözlüklerinin seçiminde ilkokul seviyesine uygun olmasına ve sözlükteki madde başlarının örnek cümlelere yer vermesine dikkat edilmiştir. Temel nitel araştırma deseni ile gerçekleştirilen çalışmada üçü resimli olmak üzere toplam altı okul sözlüğü inceleme nesnesi olarak kullanılmış, veriler doküman incelemesi ile toplanmıştır. Okul sözlüklerindeki örnek cümleler ilkokul Türkçe ders kitaplarındaki sözcüklerle karşılaştırılmış ve örnek cümleler alanyazın taraması sonucu oluşturulan ölçütlere göre değerlendirilmiştir. Sözlüklerde genel olarak gerçekçi, inandırıcı, seviyeye uygun ve anlam ayırıcı nitelikte cümleler olduğu görülmüştür. Ancak sözlüklerdeki sözcüklerin ve örnek cümlelerin sayısı az olduğu için öğrencinin ihtiyacını tam olarak karşılayamamaktadır. Bunun dışında yazım noktalama hatalarına da rastlanmaktadır. Ayrıca "Örnekler özgün metinlere mi dayanmalı yoksa sözlük bilimci tarafından mı geliştirilmeli?” sorusu da tartışmaya açılmıştır.Keywords : Sözlük, okul sözlükleri, örnek cümle, tanıklama., Dictionary, school dictionaries, examples, exemplification.