- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- METİLEN MAVİSİ VE ALİZARİN’İN LÜMİNESANS SPEKTROMETRESİ İLE ASİTLİK SABİTLERİNİN TAYİNİ VE BAZI META...
METİLEN MAVİSİ VE ALİZARİN’İN LÜMİNESANS SPEKTROMETRESİ İLE ASİTLİK SABİTLERİNİN TAYİNİ VE BAZI METAL DUYARLILIKLARININ İNCELENMESİ
Authors : Fadim Yemiş, Nilgün Yenil
Pages : 317-330
Doi:10.15317/Scitech.2018.135
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2018-06-01
Article Type : Research
Abstract :Organik boyar maddeler endüstride renklendirme amaçlı kullanılmalarının yanı sıra indikatör ve/veya sensör olarak da kullanılabilen önemli hammaddelerdir. Birçoğu metal ve proton iyonlarına duyarlı olduğunda indikatör özelliği kazanır. Ayrıca metal iyonlarına karşı aktif olan birçok boya da sensör kabiliyeti sergilemektedir. Bu araştırmada, Metilen mavisi ve Alizarin boyar maddelerinin sulu çözeltilerinin çalışma pH aralıkları ile asitlik sabitlerinin (pKa) hesaplanması ve metal duyarlılıklarının incelenmesi üzerinde çalışılmıştır. Bu amaçla, Luminesans Spektrometre cihazıyla her iki boyar maddenin de taze hazırlanmış 10-3M’ lık sulu çözeltilerinde uyarma ve emisyon spektrumları ayrı ayrı alınmıştır. Emisyon spektrumlarından faydalanılarak Metilen mavisi ve Alizarin’ in çalışma pH aralıklarının sırasıyla 2-6 ve 2-9 olduğu tespit edilmiştir. Yapılan hesaplamalardan Metilen mavisi için pKa değeri 4,97 olarak bulunurken Alizarin için bu değer 3,70 olarak hesaplanmıştır. İlaveten Metilen mavisi’ nin IB ve IIB grubu-d blok geçiş elementlerinin iyonları olan Cu2+ ve Zn2+ iyonları ile kompleks yapabildikleri gözlenmiştir. Benzer biçimde, Alizarin’ in 3A grubu ve IB ile VIIIB grubu-d blok geçiş elementlerinin iyonları olan Al3+, Cu2+, Co2+, Ni2+ iyonları ile kompleksleşebildiği tespit edilmiştir. Metilen mavisi ve Alizarin’ in çalışma pH aralıklarına bağlı olarak pH sensörü olarak çalışabilecekleri ve seçilmiş metallerle kompleks oluşturabildikleri görülmüştür. Dahası, Alizarin’ in Metilen mavisine kıyasla daha çok metal iyonunu yakalayabildiği, daha düşük pKa değerine sahip olduğu ve buna bağlı olarak Cu2+ iyonlarıyla daha kolay kompleksleştiği sonucuna varılmıştır.Keywords : Alizarin, Emisyon şiddeti, Lüminesans Spektrometresi, Metal iyonları, Metilen mavisi, pH aralığı, pKa, Tampon çözelti