- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi
- Vol: 20 Issue: 3
- SUSURLUK HAVZASI’NDA M. KEMAL PAŞA ÇAYI’NIN AYLIK AKIMLARININ OTOREGRESİF HAREKETLİ ORTALAMA (ARMA) ...
SUSURLUK HAVZASI’NDA M. KEMAL PAŞA ÇAYI’NIN AYLIK AKIMLARININ OTOREGRESİF HAREKETLİ ORTALAMA (ARMA) MODELİ
Authors : Ibrahim Can, Cahit Yerdelen
Pages : 25-34
View : 12 | Download : 4
Publication Date : 2005-09-01
Article Type : Other
Abstract :Bu çalışmada, Susurluk havzasındaki M.Kemal Paşa Çayı üzerinde bulunan 302 numaralı akım gözlem istasyonda ölçülen aylık akımların Otoregresif Hareketli Ortalama (ARMA) modelinin matematiksel ifadesi elde edilmiştir. Modelin oluşturulmasında kullanılan veriler EİE Akım Gözlem Yıllıklarından alınmıştır. Söz konusu akım gözlem istasyonu için, en uygun model olarak otoregresif parametresi ( φ ) 0.8704 ve hareketli ortalama parametresi ( θ ) 0.2861 olan ARMA(1,1) modeli seçilmiştir. Otoregresif parametrenin hareketli ortalama parametreye nazaran daha büyük oluşu M.Kemal Paşa Çayı akımında yeraltısuyu katkısının önemli miktarda olduğunu göstermektedir. Porte Manteau ve otokorelasyon testleri artık terimlerin stokastik bağımlı olmadıklarını göstermiştir. Elde edilen matematik model kullanılarak tarihi seri ile aynı uzunlukda 100 adet sentetik seri türetilmiştir. Türetilen serilerin hem aylık ortalamalarının ve aylık standart sapmalarının hem de korelogramlarının %95 güven düzeyinde tarihi zaman serisinin aynı özelliklerini muhafaza etmesi nedeniyle elde edilen modelin M.Kemal Paşa Çayı için geçerli bir model olduğu kabul edilmiştir.Keywords : Susurluk havzası, periyodik otoregresif hareketli ortalama modeli, stokastik hidroloji