- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi
- Vol: 25 Issue: 3
- ANTİK DÖNEMDE TOROSLARʹDAKİ PB, ZN ±AG±CU±SN MADENCİLİĞİ
ANTİK DÖNEMDE TOROSLARʹDAKİ PB, ZN ±AG±CU±SN MADENCİLİĞİ
Authors : Hasan Bahar, Kerim Koçak
Pages : 11-24
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2010-09-01
Article Type : Other
Abstract :Dünyada madenciliğin dikkati çekmeye başladığı Kalkolitik Çağ (M.Ö.5500‐3000) yıllarından çok önce Neolitik Çağ başlarında (M.Ö.VIII. bin) Diyarbakır Çayönü ve Aksaray Aşıklı ve Konya Çatalhüyük’te bazı madenler tanınmaya ve kullanılmaya başlanmıştır. Anadolu bu öncü rolüyle, dünya uygarlığının beşiği sayılan Mezopotamya uygarlığının oluşup gelişmesinde büyük bir paya sahiptir. Mezopotamya’nın ilk yazılı kaynakları Anadolu’nun zengin maden yataklarını ima eden kayıtlara yer vermektedir. Nitekim Mezopotamyalı tüccarların Anadolu’ya maden ticareti için gelmeleri Anadolu’da tarihsel çağların başlamasını sağlayan en önemli etkenlerin başında gelir. Antik dönemde Anadolu uygarlıklarının oluşup gelişmesinde maden ve madenciliğin çok önemli bir yeri vardır, ancak günümüzde bu konunun yeterince araştırıldığı söylenemez. Uzun yıllardır Tarih ve arkeolojisi üzerine yüzey araştırmaları yapılan Konya ve karaman illerinin özellikle güneyinde kalan Toros dağlık kesiminde antik yerleşmelerin büyük bir kesiminde madencilik yapıldığı yüzeyde bulunan maden posalarından anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, bölgede antik döneme ait bulunan maden işçiliğine ait galeriler, Torosların yoğun bir madencilik geçmişinin bize kalan izlerini yansıtmaktadır. Anadolu madenciliği üzerine yapılan yüzey araştırmalarında derlenen cevher ve cüruf örneklerinde toplam kayaç kimyasal analizleri gerçekleştirilmiştir. Kızılgeris (Hadim/KONYA) örneklerinde Fe (% 47), Pb, Zn, Cu, Ag (30 ppm); Üçhüyük (Akşehir/KONYA) örneklerinde Cu, Pb (22 ppm), Sn (116 ppm); Çavuşkale (Hüyük, Beyşehir/Konya) örneklerinde Cu (606 ppm); Erengirit (KONYA) örneklerinde U (23 ppm); Tatköy (Konya) örneklerinde ise Zn (335 ppm)’ca bir zenginleşme izlenmektedir. Arazi özellikleri, cevher ve cürüfların toplam kimyasal analiz sonuçları söz konusu lokasyonlarda muhtemelen Pb, Zn±Ag±Cu±Sn madenciliğinin gerçekleştirildiğini ileri sürmektedir.Keywords : Anadolu, Toros madenciliği, Karaman, Konya.