- Kocaeli İlahiyat Dergisi
- Cilt: 7 Sayı: 2
- İslâm Hukukunda Eşler Arasında Şiddetli Geçimsizlik (Şikâk) ve Hukuki Sonuçları
İslâm Hukukunda Eşler Arasında Şiddetli Geçimsizlik (Şikâk) ve Hukuki Sonuçları
Authors : Cavidan KEMENT, Ahmet EKŞİ
Pages : 246-274
Doi:10.5281/zenodo.10431492
View : 198 | Download : 167
Publication Date : 2023-12-26
Article Type : Research
Abstract :Dinî hükümlerin gerçekleştirmek istediği hedeflerden biri de neslin korunmasıdır. Bunun için İslâm dini, evlenmeyi tavsiye etmiş ve evlilik dışındaki bütün gayri meşru ilişkileri yasaklamıştır. Ayrıca evlilik birliğini devam ettirmek için tarafların birbirlerinin haklarına riayet etmelerini ve sorumluluklarını yerine getirmelerini de emretmiştir. Evlilik birliğini bozacak olan bütün tutum ve davranışlardan ise sakınılmasını istemiştir. Ancak zaman zaman eşlerden birinin veya her ikisinin söylediği bir söz veya sergilediği bir davranış evlilik birliğini sarsmakta hatta sonlanmasına yol açmaktadır. Eşler arasında meydana gelen ve evlilik birliğinin devamını neredeyse imkânsız kılan şiddetli geçimsizlik olarak nitelendirilebilecek durumlar, fıkıhta şikâk kavramıyla ifade edilir. Aile içi ilişkilerde tarafların evlilik hukukunu gözetmemeleri, şikâka götüren sebeplerin başında yer almaktadır. İlgili ayette eşleri, geçimsizliğe götüren şikâkın sebepleri açıklanmamakla birlikte, şikâk durumunda hakemlik müessesesine başvurulması ve hakemlerin de öncelikle eşlerin arasını ıslah ederek evlilik birliğinin bozulmasını önlemeleri tavsiye edilmiştir. Diğer taraftan hakemlerin, devam etmesini yararlı görmedikleri evlilik birliğini, sonlandırma yetkilerinin olup olmadığı mezhepler arasında ihtilaflıdır. Hakemlerin vekil konumunda olduğunu savunan fukahâ, eşlerin rızası olmadan hakemlerin eşlerin aralarını tefrîk edemeyeceğini söylerken, hakemlerin hâkim hükmünde olduğunu söyleyenler ise eşlerin iznine bakmadan hakemlerin karı-kocayı ayırma yetkisinin olduğu kanaatindedirler. Ayrıca şikâk durumunda erkek doğrudan eşini boşayabileceği gibi kadın da yargı makamlarından kocasından ayrılmayı talep edebilecektir. Aile hukuku bağlamında şikâk konusunu ele alan bu çalışmada öncelikle şikâkın anlam alanı, bu duruma sebebiyet veren hususlar ve bu kavrama bağlanan hukuki neticeler ortaya konulacaktır.Keywords : İslam Hukuku, Aile, Şikâk, Şiddetli Geçimsizlik, Boşama, Hakem