- Kocaeli İlahiyat Dergisi
- Vol: 4 Issue: 2
- Temel Eserleri Özelinde Saadya Gaon İle Kâdî Abdülcebbâr’ın "Adalet Prensibi" Bağlamında B...
Temel Eserleri Özelinde Saadya Gaon İle Kâdî Abdülcebbâr’ın "Adalet Prensibi" Bağlamında Bir Mukayesesi
Authors : Ali Satilmiş
Pages : 105-130
View : 19 | Download : 3
Publication Date : 2020-12-25
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada Orta Çağ Yahudi düşünürü Saadya Gaon’un temsil ettiği Yahudi "kelâm” düşüncesi ile Kâdî Abdülcebbâr özelinde Mu‘tezilî kelâm metodolojisinin bir mukayesesi yapılmıştır. Çalışma, Saadya Gaoun’un Mu‘tezile ile benzerlikleri bulunduğunu tespit ettiğimiz Kitâbü’l-Emânât ve’l-i’tikâdât isimli telifinin adalet prensibi ile yakından ilişkili bulunan kısmı üzerinden ilerlemiştir. Bu meyanda mukayese için Mu’tezile’nin zamanındaki en önemli isimlerinden Kâdî Abdülcebbâr’ın el-Muğnî ve Şerhu’l-Usûli’l-hamse kitabı esas alınmıştır. Giriş kısmını müteakiben Saadya Gaoun’un hayatı, eserleri ve ilmî kişiliği hakkında kısa bilgi verildikten sonra mezkûr kitabın dördüncü bölümü olan "taât, ma‘siyet, cebr ve adl” bölümünün ayrıntılı bir analizi yapılmıştır. Söz konusu analiz münasebet düştükçe diğer teliflere atıflar yapılıp mukayese ve değerlendirmeler üzerine kurulmuştur. Çalışmada, her iki düşünce sisteminin etkileşim zeminleri teolojik söylemleri üzerinden ortaya konulup, bu hususa dair küçük bir mecranın aydınlatılması amaçlanmaktadır.Keywords : Kelâm, Yahudi Kelâmı, Saadya Gaon, Mu'tezile, Kâdî Abdülcebbâr, adalet prensibi