- Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 8 Issue: 15
- DEVLETTE BİRLİĞİ SAĞLAMA ÖRNEĞİ ÖMER B. ABDÜLAZİZ
DEVLETTE BİRLİĞİ SAĞLAMA ÖRNEĞİ ÖMER B. ABDÜLAZİZ
Authors : Ömer Cide
Pages : 56-73
Doi:10.31834/kilissbd.419716
View : 9 | Download : 9
Publication Date : 2018-06-22
Article Type : Research
Abstract :Bu makalenin amacı Ömer b. Abdülaziz’in muhalif gruplar ile olan münasebetini incelemektir. Onun hangi davranışlarının diğer Emevî yöneticilerinden farklı olduğunu tespit ettikten sonra bu davranışların devletin birliğini sağlamada nasıl bir etki gösterdiğini ortaya çıkarmaktır. Emeviler döneminde uygulanan politikalardan dolayı memnun olmayan kitlelerin varlığı tarihî bir vakıadır. Bir gruplandırma yaparsak bunlar, Hz. Ali taraftarları, Hariciler ve Mevâli’dir. Hz. Ali taraftarlarının muhalefeti, yakın arka planda Hz. Ali ile Muaviye arasında meydana gelen mücadeleyle başlamıştır. Ancak Haşimi-Emevi çekişmesinin kökenleri daha eski dönemlere kadar gitmektedir. Muaviye iktidara gelince hutbelerde Hz. Ali’ye lanet okutmuş ve zaman zaman onun taraftarlarını cezalandırmıştır. Oğlu Yezid döneminde meydana gelen Kerbela olayı Hz. Ali taraftarlarının Emevi Devleti’ne karşı olan kinini en üst düzeye çıkarmıştır. Bu durum Ömer b. Abdülaziz dönemi hariç Emevi tarihi boyunca devam etmiştir. O, Hz. Ali’ye hutbelerde okunan laneti kaldırmıştır. Ayrıca Hz. Ali’nin taraftarlarına yönelik yapılan maddi imkânlardan mahrum ederek cezalandırma yöntemine son vermiştir Memnun olmayan diğer bir kitle ise Hariciler’dir. Kendileri gibi düşünmeyenleri kâfirlikle suçlayan Hariciler, Ömer b. Abdülaziz döneminde muhalefetlerini en asgari düzeye çekmişlerdir. Çünkü Hariciler ile diyalog yolunu açmış ve onları birçok konuda ikna etmiştir. Son muhalif grup ise Mevâli’dir. Arap olmayan Müslümanlardır ki, Emevi Devleti’nde ikinci sınıf muamelesi görmüşlerdir. Müslüman olmalarına rağmen gayrimüslimlerden alınan cizye vergisini vermek zorunda bırakılmışlardır. Ömer b. Abdülaziz, Mevali’den alınan cizye vergisini kaldırmış ve onları Müslüman Arapların yararlandığı bütün haklardan yararlandırmıştır. Ömer b. Abdülaziz kısa bir sürede muhalif grupların gönlünü kazanmış ve onları isyan etmekten vaz geçirmiştir. Bütün bu uygulamalar toplumsal uzlaşı ve barışı getirmiştir.Keywords : Ömer b. Abdülaziz, Birlik