- Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 7 Issue: 14
- 18. Yüzyılda Behisni'de Camiler ve Cami Görevlileri
18. Yüzyılda Behisni'de Camiler ve Cami Görevlileri
Authors : Muhammet Nuri Tunç, Faruk Söylemez
Pages : 60-87
Doi:10.31834/kilissbd.352619
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2017-12-19
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada 18. yüzyılda Behisni'de yer alan camiler ve bu camilerdeki görevliler ele alınacaktır. 18. yüzyıldaki Behisni şehri günümüzdeki Besni şehrinin yaklaşık 5 km. güneyinde yer almaktadır. Bu şehir, Osmanlı hâkimiyetine girinceye kadar çeşitli devlet ve topluluklara ev sahipliği yapmış ve Behisni Kalesi etrafında şekillenmiştir. Şehir Müslümanların eline geçtikten sonra, burada çeşitli dinî yapılar inşa edilmiştir. Bu dinî yapıların önemli bir kısmı ise camilerdir. Camiler, dinî özelliklerinin yanında toplumsal hayata yön veren, mahallelerin şekillenmesini sağlayan yapılardır. Behisni şehrinin Osmanlı hâkimiyetine girdiği 16. yüzyılda burada 6 adet cami bulunurken 18. yüzyılda, 30 adet cami tespit edilmiştir. Bu camilerin bazıları dönemsel olarak mescit şeklinde de isimlendirilmektedir. Camiler, varlıklı, nüfuz sahibi ve hayırsever kişiler tarafından yaptırılmış veya tamir ettirilerek ibadete açılmışlardır. Behisni'deki camilerin önemli bir kısmı üzeri toprak yapılı binalardır ve bazılarının minareye sahip oldukları anlaşılmaktadır. Camilerde görevli kişiler aynı zamanda vakıf görevlileri olup sayıları, camilerin cemaat sayısına ve vakıf gelirlerine göre farklılık göstermektedir. Cami görevlileri yevmiye olarak ücretlerini cami vakıflarından almaktaydılar. Görevlilerin aldıkları ücretin miktarı da cami vakıflarının gelir miktarları doğrultusunda farklılık göstermektedir. Cami görevlilerin görev değişiminin sebepleri arasında ölümler ilk sırada yer almaktadır. Ölümlerin yanı sıra görevi terk etme, görevden feragat etme, hastalıklar gibi sebeplerle görevlilerin değiştiği görülmektedir. 18. yüzyılın ilk yarısında cami görevlilerine müdahalenin yüksekliği dikkat çekmektedir. Bu bağlamda bu çalışma, şehir tarihi araştırmaları için önem arz eden ve İslam şehirlerinin temel unsuru olan camilerin Behisni özelindeki durumunu tespit etmeyi amaçlamıştır.Keywords : Behisni, Besni, cami, vakıf, hurufat, 18.yüzyıl, osmanlı