- Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 4 Issue: 2
- HİSBE TEŞKİLATI ÖZELİNDE İBN TEYMİYYE’NİN İKTİSADİ NAZARİYESİ: PİYASA, FİYATLAR VE ÜCRETLER....
HİSBE TEŞKİLATI ÖZELİNDE İBN TEYMİYYE’NİN İKTİSADİ NAZARİYESİ: PİYASA, FİYATLAR VE ÜCRETLER.
Authors : Haci Sari
Pages : 267-281
Doi:10.47140/kusbder.790722
View : 12 | Download : 11
Publication Date : 2020-12-30
Article Type : Research
Abstract :13. yy.’ın sonu 14. yy’ın başlarında yaşayan İbn Teymiyye kelam, akaid ve fıkıh gibi alanlarda eserler verdiği gibi iktisadi alana yönelik eserler de vermiştir. Hisbe adlı eseri, İbn Teymiyye’nin iktisat düşüncesi için önemli bir kaynaktır. İbn Teymiyye, adil fiyat, adil ücret ve piyasa işleyişi gibi doğrudan iktisadi alanla ilgili olan kavramların yanında mülkiyet ve sözleşme (akit) gibi iktisat ve hukukun kesiştiği kavramları da gündemine taşımıştır. İbn Teymiyye, her ne kadar doğrudan piyasa ile ilgili konuları tartışmış olsa da onun bakış açısından asıl önemli olan nokta piyasa-ahlak ilişkisidir. İnsanı gayeli bir varlık olarak telakki eden İbn Teymiyye, insan eyleminde nihai gayeyi öncelemektedir. Bu bakış açısı ise piyasa etkinliğinin ahlak bağımlı olmasını gerektirmektedir. İbn Teymiyye İhtiyaç, zaruret, zulüm ve adalet kavramlarıyla birlikte düşündüğü piyasa etkinliğinde devlet ya da idari erkin piyasaya müdahale edebileceğini savunur. Müdahale hem ihtiyaçların karşılanması hem de haksızlıkların ortadan kaldırılması amacıyla yapılabilir. Piyasa düzeni, hukuki düzenlemeler ve idari etkinlik bağlamında tasavvur ettiği iktisadi eylem her şeyden önce ahlaki norma uygun olmalı ve insanların hayatında kolaylık sağlamalıdır. Ayrıca piyasa aktörleri de öncelikle ahlaki birer birey olarak düşünülmüştür. İşçi, üretici ve tüketici haklarına riayet eden ahlaki bir ekonominin tesisi için, ahlak merkezli piyasa tasavvurunun temsilcisi olan İbn Teymiyye’nin görüşlerinden günümüz için de çıkarılacak dersler vardır.Keywords : İbn Teymiyye, İslam iktisat düşüncesi, ahlak ve iktisat, piyasa mekanizması, adil fiyat, adil ücret