- Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 13 Issue: 1
- İBN ABBÂS’IN FIKIH MEZHEPLERİ ÜZERİNDE ETKİSİ
İBN ABBÂS’IN FIKIH MEZHEPLERİ ÜZERİNDE ETKİSİ
Authors : Yunus Kocabiyik
Pages : 97-114
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2023-01-31
Article Type : Research
Abstract :Sahâbî, İslam Hukuku’nun iki ana kaynağı olan Kur’ân ve sünnetin ilk dönemdeki uygulanış şeklini bize ulaştıran öncü nesil kabul edilmektedir. Ancak sahâbîlerin, Kur’ân ve sünnetten aktardıklarının dışında kendi sözleri, fetva ve hükümlerinin sonraki nesiller için bir kaynak olup olmaması meselesi tartışılagelmiştir. Bazı mezhepler, sahâbî kavlini mutlak olarak delil kabul ederken, bazıları ise bu görüşü reddetmiştir. Usûl içerisinde tartışılan bu konunun mezhepler üzerindeki reel yansımasını ortaya koymak, mezheplerin furû meselelerde sahâbî kavlini ne derece kullandıklarıyla tespit edilebilmektedir. ʽAbdullâh b. ʽAbbâs (ö. 68/688), tefsir ilmine kaynaklığı açısından Peygamberimiz’den sonra ismi ilk sayılanlar arasında ve hadis ilminde çok hadis rivayet eden (muksirûn) sahâbîler içerisinde yer almaktadır. Tefsir ve hadis alanındaki bu önemli yerinin yanında fıkhî görüşü bizlere en fazla ulaşan yedi fakîh sahâbî arasında zikredilmektedir. Fıḳıh Uṣûlü bağlamında yapılan ṣaḥâbî ḳavli tartışmasının furûda yansımasını ʽAbdullâh b. ʽAbbâs özelinde tespit etmek ve ʽAbdullâh b. ʽAbbâs’ın hangi İslam Hukuk Ekolü/Ekolleri üzerinde ne şekilde fıkhî bir etkiye sahip olduğuna ışık tutmak çalışmamızın ana hattını oluşturmaktadır. Bu bakımdan çalışmamızın özelde ʽAbdullâh b. ʽAbbâs’ın genelde ise sahâbenin İslam Hukuku içerisinde sahip olduğu otoriteyi ortaya koymak açısından önemli olduğu kanaatindeyiz. İslam hukuk ekolleri içerisinde Hanefî, Şâfiʽî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerinin yanında İbn Ḥazm’ın (ö. 456/1063) ʽAbdullâh b. ʽAbbâs’tan rivayet sayısının fazla olması sebebiyle Zâhirî mezhebini, ayrıca Şîaʽ içerisinden İmâmiyye mezhebini de çalışmamıza dâhil etmeyi uygun gördük.Keywords : İbn Abbâs, Fıkıh Mezhepleri, Sahabî Kavli