- Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 12 Issue: 1
- İSLAM CEZA HUKUKUNDA KISÂS MAHALLİNİN ORTADAN KALKMASI VE HUKÛKÎ SONUÇLARI
İSLAM CEZA HUKUKUNDA KISÂS MAHALLİNİN ORTADAN KALKMASI VE HUKÛKÎ SONUÇLARI
Authors : Yunus Kocabiyik
Pages : 169-178
View : 16 | Download : 8
Publication Date : 2022-01-31
Article Type : Research
Abstract :Kısâs, bir insanın canını veya bir uzvunu kasten (taammüden) ortadan kaldırmanın cezasıdır. Kısâs, Kur’ân-ı Kerim’in de bize bildirdiği üzere kesin olan bir haktır. Bu hakkı kullanma yetkisi maktulun velilerine aittir. Onlar üzerindeki bu hak, sabit olduktan sonra birden fazla sebepten dolayı düşebilir. Bu sebeplerden biri de, üzerinde çalıştığımız konu olan kısâs mahallinin ortadan kalkmasıdır. Bu bakımdan, bir hakkın düşmesi itibariyle konumuz üzerinde çalışılmaya değerdir. Kısâs, İslâm Ceza Hukukunda şahsa karşı işlenen fiillerde cana karşı (ale’l-nefs) ve organa karşı işlenen (mâ dûne’n-nefs) fiillerin cezasıdır. Kısâs cezası, şartlarını taşıyan ve ceza verilmesine herhangi bir mani olmayan fail üzerinden cezası gerçekleştikten sonra birden fazla sebep nedeniyle düşebilmektedir. Bunlardan biri olan, kısâs mahallinin ortadan kalkmasını ve bunun ortaya çıkardığı hukuki sonuçları ele alarak konumuzu sınırlandırdık. Araştırmamızın ilk kısmında, genel hatlarıyla kısâsın mahiyeti ve kısâsı düşüren haller üzerinde durduk. İkinci kısmında ise, kısâs mahallinin ortadan kalkması ve kısâs mahallinin ortadan kalkması sonucu doğacak hukuki sonuçları inceledik. Sonuç bölümünde ise çalışmamız neticesinde elde ettiğimiz sonuçlar ve öneriler yer almaktadır. Araştırmamızı yaparken kısâsla ilgili ayetlerin tefsiri için ahkâm tefsirlerinden, konuyla ilgili hadis kitaplarından yararlandık. Meselenin hukûkî yönünü incelerken araştırmamızı dört mezheble (Hanefî, Şafiî, Malikî, Hanbelî) sınırlı tutmanın uygun olacağını düşündük. Mezheblerin erken dönem kaynaklarından yararlanırken, aynı zamanda konuya ilişkin yazılan modern eserlerden de faydalandık.Keywords : Fıkıh, Ceza Hukuku, Kısâs, Kısâs Mahalli, Katl