- Kesit Akademi Dergisi
- Issue: 7
- FARKINDA MIYIZ? BİLİŞSEL FARKINDALIK İLE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞUN İÇRELLEŞMESİ
FARKINDA MIYIZ? BİLİŞSEL FARKINDALIK İLE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞUN İÇRELLEŞMESİ
Authors : Yener Özen
Pages : 167-189
View : 11 | Download : 2
Publication Date : 2017-02-01
Article Type : Other
Abstract :Bu çalışmada amaç; son yıllarda, psikosağaltım alanında farkındalığa dayalı terapötik yaklaşımların ağırlık kazanmaya başladığı alanyazını ile tartışmaktır. Bu yaklaşımın merkezinde "dikkatin sürekli olarak şimdiki yaşantılara ve anlık deneyimlere odaklanması hali” olarak tanımlanabilen Farkındalık kavramı yer almaktadır. Farkındalık; yargısız bir şekilde, şimdiki ana odaklanabilmek amacıyla, dikkati toplayabilmektir. Psikosağaltım ekolleri açısından değerlendirildiğinde, Farkındalık Temelli Sağaltımların, Bilişsel ve Davranışçı Sağıltımlar kapsamında ele alınmaktadır. Farkındalık kavramıyla ilgili araştırmalar göz önüne alındığında, kavramı özellikle dikkat ya da üstbiliş gibi bilgi işleme süreçleriyle ilişkilendiren çalışmalar vardır. Farkındalık Temelli Sağaltımlardaki değişim süreçleri, maruz bırakma, dikkat yönetimi, duygu yönetimi gibi etki mekanizmalarına dayanarak açıklanmaktadır. Batı dünyasında yeni bir kavram olan Farkındalık stresi azaltmada, kendini fark etmeyi arttırmada, duygusal zekâyı geliştirmede, yıkıcı, duygusal, bilişsel ve davranışsal süreçleri zayıflatmada, her geçen gün daha fazla kullanılan, etkin bir yöntemdir. Pek çok kişi, Farkındalık ile derin düşünme birlikte eş anlamlı bir yerde tutmasına rağmen, aslında açıklık, farkına varma, odaklanmanın olduğu bir zihin durumunu geliştirecek yollardan sadece biri derin düşünmedir. Farkındalık bir anlamda, uyanmak, kendimizle temasa geçmek ve yaşamın her anının içeriğini değerlendirebilmektir. Bu, psikolojik ve duygusal esnekliği geliştirmenin ve yaşamsal tatmini arttırmanın derin bir yoludur. Bu durum bireyin psikolojik iyi olma ile farkındalık arasındaki iç içe ilişkililiği ortaya koymaktadır. Psikolojik iyi oluş kavramının içeriğini iyilik hali kavramı oluşturmaktadır. Çünkü iyilik hali, diğerlerinin ıstıraplarına duyarlı olmayı, diğerlerinin acılarının farkında olmayı, bu ıstırap ve acılardan bağlantısız olmamayı ve sakınmamayı, diğerlerine şefkatli olmayı, diğerlerinin ortaya çıkan ıstıraplarını hafifletme arzusunu ve başarısız olan veya yanlış yapan kimseleri yargılamadan anlamayı içerir. Psikolojik iyi oluş, bireyin acı ve başarısızlık durumlarında kendini eleştirmekten ziyade kendine özenli ve anlayışlı davranma, yaşadığı olumsuz deneyimleri insanoğlunun yaşamının bir parçası olarak görme, olumsuz duygu ve düşüncelerin üstünde fazlaca durmaktansa mantıklı çözüm yolları arama olarak tanımlanmaktadır.Keywords : Farkındalık, Bilişsel farkındalık, Duygusal Farkındalık, Psikolojik İyi Oluş