ANADİLİ EĞİTİM ÖĞRETİMİNDE DİLBİLİM ve YAN ALANLARI
Authors : Rifat Oymak
Pages : 112-129
View : 11 | Download : 6
Publication Date : 2018-06-01
Article Type : Other
Abstract :Dilin, uyarım, tasarlayım, üretim ve kullanım incelemeleri, dilin doğasına ilişkin temel dilbilimsel bilgilerin kümelendiği alanlardır. Bunların öncülü ise dil edinimdir. Belirtilen alanların arasındaki bağıntı, bir ardışıklık, bir eklenme ile değil, içiçelik ile belirlenmektedir. Kullanım, dilin son ve somut evresidir. Anadili eğilimi/öğretimi, genel olarak, bu son, somut evre üzerinden yürütülmektedir. Uyarım, bu yazı sınırlığında dilin kullanım öncesi bağlamı olarak adlandırılabilir. Tasarlayım ise, uyarıma bağlı olarak, dilin devinime geçtiği alandır. Üretim, devinimin başladığı, kullanımın hemen öncesinde sonlanan süreçtir. Bu süreç, dilin, ses, sözcük, tümce gibi dilbilgisi alanlarını ve sözce, anlam, dildışı bağlam bireysel dil bireysel sözlükçe, seçme, yerleştirme gibi alanları kapsar. Kullanım ise, bunlara bağlı olarak, dilin ses ya da yazı ile toplumsal bağlama, dünyaya sunulduğu anlardır. Çalışmada, adıgeçen alanlar ile anadili eğitimi öğretimi arasındaki bağıntı vurgulanmaya çalışılmış, öneriler geliştirilmiştir.Keywords : anadili eğitimi, dilbilim, metindilbilim, ruhdilbilim