GUERNİCA VE IRAK ÖZGÜRLÜK ANITINDA SANATSAL ANLATIM GÜCÜ
Authors : Reyhan Yüksel Gemalmayan, Bassıl Abdullah Fathi Jajju
Pages : 160-173
View : 10 | Download : 5
Publication Date : 2018-08-01
Article Type : Other
Abstract :20.yüzyıla damgasını vuran sanatçı Picasso’nun, ünlü resmi "Guernica”, sanatçının Guernica kasabasındaki iç savaşı duyumsaması içselleştirmesi sonucu tasarlanmış, ünü bir duvar resmi olmanın ötesine geçmiş ve anıtlaşmıştır. Her ülkenin uygarlık öncesi ya da uygarlık sonrası tarihine ilişkin yaşanmış önemli olaylarını ve yaşamış önemli kişilerini gelecek kuşaklara tanıtmak, tarihi olaylarını hatırlatmak için yaptırılmış anıtları mevcuttur. Picasso 1937 de dönemin İspanya hükümeti tarafından Dünya Fuarının İspanya sergilemesi için görevlendirildiğinde İspanya iç savaşa sürüklenmiş ve Guernica kasabası hava saldırısına uğramıştır. Fuar resminin konusu Picasso için bu kasabaya yapılan saldırı olmuştur. Kasabanın adını taşıyan bu duvar resmi, fuardaki resimlerin tümünden farklı bir işlev üstlenmiş ve anıt resim olarak nitelendirilmiştir. Resim gerek ideolojik konusuyla gerek sanatsal anlatım gücüyle 20.yüzyılın sembolü olmuştur. Resmin, biçim-içerik bütünlüğünün önemli elemanlarından olan rengin karakter ve duygusal özellikleriyle -siyah-beyaz tonlarıyla- vurgulanan içerik, bugün hala dünya sanatçılarının ve sanat eleştirmenlerinin ilgi odağı olmakta, bir çok makale ve tez raporunda sanatsal anlatım değeri yönüyle çalışılmaktadır. Iraklı sanatçı Cevat Selim de 1958 yılında Irak’ta yaşanan 14 Temmuz devrimi anısına düzenlenen anıt tasarımı yarışmasına katılır. Hükümet tarafından tasarımı seçilir ve "Irak Özgürlük Anıtını” yapmak üzere görevlendirilir. Selim eğitimini Fransa’da tamamlamış ve başta Picasso olmak üzere birçok Batı’lı sanatçıdan etkilenmiştir. Selim’in anıtı için seçtiği ismin ABD Özgürlük Anıtı ile benzerliği bu etkilenmenin başka bir görüntüsüdür. ”Irak Özgürlük Anıtı” incelendiğinde ise Guernica duvar resminden Selim’in kuvvetle etkilenmiş olduğu görülmektedir. Kompozisyon ve anlam dizgesi yönüyle Guernica’yı içselleştiren sanatçı anıtı tasarlarken resmin arayüzlerindeki anlamları sembolleri okuyarak kendi anıtı için yapılandırmaya çalışmıştır. Ancak bu makalede anlatılmak istenen Selim’in anıtının Picasso’nun resmiyle olan benzerliğinin ötesinde bir eserin sanatsal anlatım gücünün temelde konunun içselleştirilmesi sürecinden kavramsal ve imgesel düşünme dizgesine değin nasıl biçim bulduğudur. Selim’in anıtının ünü henüz Guernica’ya ulaşabilmiş değildir. Çünkü bir eserin sanatsal anlatım gücü, sanatçının eserinde anlatmak istediği konuya ilişkin duygularını, düşüncelerini özümseyebilmesine, içselleştirmesine düşünme süreçlerini kavramlara, imgelere dayalı bağlamda görsel biçime dönüştürülebilmesine, eserin biçim-içerik ilişkisini bütüne ulaştırabilmesine, mecaz anlatımın bütünlüğüne dayanır. Bu makalede Guernica’da sanatsal anlatım ve Irak Özgürlük Anıtın’da sanatsal anlatım üzerinde durulacaktır. Bağlam çerçevesinde sanatsal anlatım gücünün biçim-içerik boyutu ulusal ve uluslararası olan mecaz anlamlarıyla anlatılacaktır. Her iki eser kompozisyon yönüyle incelenecek, aralarındaki ilişki tanımlanacak, benzer figürlerin sanatsal anlatım farklılığı irdelenecektir. 20.yüzyıla damgasını vuran sanatçı Picasso’nun, ünlü resmi "Guernica”, sanatçının Guernica kasabasındaki iç savaşı duyumsaması içselleştirmesi sonucu tasarlanmış, ünü bir duvar resmi olmanın ötesine geçmiş ve anıtlaşmıştır. Her ülkenin uygarlık öncesi ya da uygarlık sonrası tarihine ilişkin yaşanmış önemli olaylarını ve yaşamış önemli kişilerini gelecek kuşaklara tanıtmak, tarihi olaylarını hatırlatmak için yaptırılmış anıtları mevcuttur. Picasso 1937 de dönemin İspanya hükümeti tarafından Dünya Fuarının İspanya sergilemesi için görevlendirildiğinde İspanya iç savaşa sürüklenmiş ve Guernica kasabası hava saldırısına uğramıştır. Fuar resminin konusu Picasso için bu kasabaya yapılan saldırı olmuştur. Kasabanın adını taşıyan bu duvar resmi, fuardaki resimlerin tümünden farklı bir işlev üstlenmiş ve anıt resim olarak nitelendirilmiştir. Resim gerek ideolojik konusuyla gerek sanatsal anlatım gücüyle 20.yüzyılın sembolü olmuştur. Resmin, biçim-içerik bütünlüğünün önemli elemanlarından olan rengin karakter ve duygusal özellikleriyle -siyah-beyaz tonlarıyla- vurgulanan içerik, bugün hala dünya sanatçılarının ve sanat eleştirmenlerinin ilgi odağı olmakta, bir çok makale ve tez raporunda sanatsal anlatım değeri yönüyle çalışılmaktadır. Iraklı sanatçı Cevat Selim de 1958 yılında Irak’ta yaşanan 14 Temmuz devrimi anısına düzenlenen anıt tasarımı yarışmasına katılır. Hükümet tarafından tasarımı seçilir ve "Irak Özgürlük Anıtını” yapmak üzere görevlendirilir. Selim eğitimini Fransa’da tamamlamış ve başta Picasso olmak üzere birçok Batı’lı sanatçıdan etkilenmiştir. Selim’in anıtı için seçtiği ismin ABD Özgürlük Anıtı ile benzerliği bu etkilenmenin başka bir görüntüsüdür. ”Irak Özgürlük Anıtı” incelendiğinde ise Guernica duvar resminden Selim’in kuvvetle etkilenmiş olduğu görülmektedir. Kompozisyon ve anlam dizgesi yönüyle Guernica’yı içselleştiren sanatçı anıtı tasarlarken resmin arayüzlerindeki anlamları sembolleri okuyarak kendi anıtı için yapılandırmaya çalışmıştır. Ancak bu makalede anlatılmak istenen Selim’in anıtının Picasso’nun resmiyle olan benzerliğinin ötesinde bir eserin sanatsal anlatım gücünün temelde konunun içselleştirilmesi sürecinden kavramsal ve imgesel düşünme dizgesine değin nasıl biçim bulduğudur. Selim’in anıtının ünü henüz Guernica’ya ulaşabilmiş değildir. Çünkü bir eserin sanatsal anlatım gücü, sanatçının eserinde anlatmak istediği konuya ilişkin duygularını, düşüncelerini özümseyebilmesine, içselleştirmesine düşünme süreçlerini kavramlara, imgelere dayalı bağlamda görsel biçime dönüştürülebilmesine, eserin biçim-içerik ilişkisini bütüne ulaştırabilmesine, mecaz anlatımın bütünlüğüne dayanır. Bu makalede Guernica’da sanatsal anlatım ve Irak Özgürlük Anıtın’da sanatsal anlatım üzerinde durulacaktır. Bağlam çerçevesinde sanatsal anlatım gücünün biçim-içerik boyutu ulusal ve uluslararası olan mecaz anlamlarıyla anlatılacaktır. Her iki eser kompozisyon yönüyle incelenecek, aralarındaki ilişki tanımlanacak, benzer figürlerin sanatsal anlatım farklılığı irdelenecektir.Keywords : Sanatsal anlatım, mecaz, biçim-içerik, bütünlük.