- Kesit Akademi Dergisi
- Issue: 20
- KADİM VERİLERDEN HAREKETLE ANADOLU’DAKİ DİŞİL TOPRAK ALGISININ TÜRK YÖRESEL MÜZİĞİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ ÜZE...
KADİM VERİLERDEN HAREKETLE ANADOLU’DAKİ DİŞİL TOPRAK ALGISININ TÜRK YÖRESEL MÜZİĞİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ ÜZERİNE KÜLTÜR ANALİZİ
Authors : Banu Mustan Dönmez
Pages : 26-40
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2019-06-01
Article Type : Other
Abstract :Bu çalışmanın amacı, "Anadolu”daki "dişil toprak algısı”nın "müzik”teki görünümünü, "Türk Yöresel Müziği” örneklemi üzerinden, "kültürel” bağlamda analiz etmektir. Coğrafi konumu nedeniyle çok farklı medeniyetleri birbirine bağlayan Anadolu toprakları, bu medeniyetlerin bıraktığı kültürel izlere karşın, kendi antikitesi içerisinde "ana” figürünün son derece başat olduğu kadim bir kültürel yapı sergiler. Bu nedenle de, adını ana Tanrıçalardan alarak, "Anadolu” biçiminde adlandırılır. Anadolu’daki ana motifine ait bu inançsal-kültürel başatlık, tüm yönleriyle belirleyici olmuştur. "Somut” ve "somut olmayan” kültür ürünlerinden, "ana motifi”ne ait bu başatlığı "kültürel olarak” "okuyabilmek” mümkündür. Kadim dönemlerden gelen bu kültürel yapı, Anadolu halkı için dinler, mezhepler ve kültürlerüstü güçlü bir kolektif belleğin ürünüdür. Dolayısıyla soyut kültür ürünlerinden en soyutu olan "müzik” de ana motifinin görünürlük kazandığı kültür ürünlerinden biridir ve toplumların dünya tasavvurlarının ve kolektif belleklerinin analiz edilmesi açısından son derece değerlidir. Bu çalışmada Anadolu Tasavvufundaki toprak algısı, Anadolu’nun kadim verilerinden yola çıkılarak, başta Aşık Veysel Şatıroğlu örneklemi olmak üzere Türk Yöresel Müziğinin farklı örneklerinden yola çıkılarak analiz edilecektir. Çalışmada, bugüne ait kollektif belleğin köklerini tarihsel kalıntılardan bulup çıkarabilmek amacıyla öncelikle Anadolu’daki Ana Tanrıçalar kronolojisi ve bu tanrıçaların anlamsal betimlemesi üzerinde durulacaktır. Ardından bu tarihsel izlerin, günümüz Anadolu tasavvufunda ve kültür öğeleri içerisinde ne şekilde yer aldığı üzerinde durulduktan sonra, son olarak bu algının Anadolu türkülerine ait söz varlığı üzerinde durulacaktır.Keywords : 1. Anadolu, 2. Ana Tanrıça, 3. Dişil Toprak Algısı, 4. Türk Yöresel Müziği, 5. Etnomüzikoloji