- Kesit Akademi Dergisi
- Vol: 6 Issue: 25
- AZERBAYCAN’IN BÜYÜK DEVLET ADAMI, LİRİK ŞAİR ŞAH İSMAİL HETAİ
AZERBAYCAN’IN BÜYÜK DEVLET ADAMI, LİRİK ŞAİR ŞAH İSMAİL HETAİ
Authors : Şehrabanı Allahverdiyeva
Pages : 747-755
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2020-12-25
Article Type : Research
Abstract :Şah İsmail Hetai’nin Azerbaycan edebiyatında oynadığı rolünden önce, onun Azerbaycan devletinin oluşmasında ve büyümesinde, Azerbaycan Türkçesini devlet dili seviyesine getirmesinden bahsetmek gerekiyor. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ın torunu, Hatai 23 Temmuz 1487 yılında eski Azerbaycan şehri olan Erdebil’de anadan olmuştur. 1500, 1501 yıllarında Azerbaycan’ın Cenubunda Ak-koyunlular arasında hâkimiyet uğrunda savaş yeniden alevleniyor. 1502 yılında İsmail’in Safevilerden oluşturduğu ordusu Akkoyunluları devirir Şirvan, Karabağ, Nahcivan, Cenubi Azerbaycan topraklarını hâkimiyeti altında birleştiriyor, Tebriz’i payitaht seçer ve kendini şah ilan eder. 1503-1504 yıllarında Şah İsmail’in ordusu Mazandaran, Yezd, İran Irak’ı, Kirman, Farsistan gibi şehirleri Safeviler Devleti et-rafında birleştiriyor. Azerbaycan ve İran hudutlarını aşarak, 1506 yılda Maraş, Diyarbakır vilayetlerini, 1508 yılda Bağdat ve Arap Irağını fetheder. 1510. yılda Hora-san, Herat, Merv, Belh şehirlerini Safevi Devleti’ne katar. Şah İsmail Hatayı az bir zaman içinde Bağdat’ı, Horasan’ı, Kabil’i, Orta Asya’yı Safeviler devleti altında bir-leştiriyor Eskiden beri Türk dünyasında padişahların şiir yazdıkları bellidir. Şah İsmail de bir elinde kılıç, diğer elin kalem zafer kazanan padişahlardan biri olmuştur.Keywords : Hetai, şiir, hükümdar, hâkimiyet