- Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi
- Vol: 20 Issue: 2
- Solidarity and Community: Thinking Today with Jan Patočka
Solidarity and Community: Thinking Today with Jan Patočka
Authors : Emre Şan
Pages : 423-439
Doi:10.20981/kaygi.961754
View : 5 | Download : 4
Publication Date : 2021-09-15
Article Type : Research
Abstract :Patočka’nın siyaset felsefesinden bahsetmek epey güçtür çünkü o kavramsal düzeyde, demokratik işleyiş, sosyal adalet ve devlet teorisi gibi konulara eğilmemiştir. Ne var ki onun kendine özgü tutumu topluluk, savaş, tarih, polemos ve dayanışma gibi kavramları fenomenolojik bir bakışla ele almaya ilişkindir. Patočka’ya göre siyasal yaşam sadece antagonizma ile değil dayanışma ile de anlaşılabilir. Dayanışma kavramına geneleksel bir bakış açısından baktığımızda sağlam bir zeminde belli bir kimlik içerisinde paylaşılan bir biraradalık akla gelir. Bu bağlamda toplumsal dayanışma kavramı, belli bir toplumsal grubun üyeleri arasında sağlam bir zeminde kurulan karşılıklı sorumluluk anlamına gelir. Başkalarıyla dayanışma içinde olmak, sağlam ve sıkı bir birlik meydana getiren bir bütünün ve kimliğin parçası olmak anlamına gelir. Öyle ki bu bütün içerisindeki katılımcıların aralarındaki farklılıklar bütünün kendisi göz önüne alındığında görünmez olur. Dolayısıyla geleneksel dayanışma fikri bizi ortak ve sağlam bir temel üzerine kurulan bir topluluk tanımına götürür. Patočka bu tarz bir toplumsal ve siyasal temelciliği eleştirir. Siyasal dayanışma her seferinde belli bir adaletsizlik, baskı ve toplumsal yaralanabilirlik durumuna toplulukların verdiği tepki ile ortaya çıkar. Sarsılmışların dayanışması belirleyici bir olay yüzünden toplumun tüm ideolojik, ekonomik ve ruhsal mobilizasyon biçimlerine güvenlerini kaybedenlerden oluşur. Çek filozofun betimlediği siyasal dayanışma belli bir kimliğin bir araya getirdiği bireylerin üzerinde eyleyecekleri bir zemin değil, baskıya ve haksızlığa uğrayan bireylerin birbirlerinin sorumluluğunu alması ve birbirleri için mücadele etmesidir. Siyasal dayanışmayı düşünmek, toplumsal pratiğin özgürleştirici olanağını ve bu olanakların gerçekleşmesinin önündeki engelleri düşünmemizi sağlar.Keywords : Topluluk, Dayanışma, Polemos, Yaralanabilirlik, Sivil İtaatsizlik