- Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi
- Vol: 9 Issue: 1 - Akademik Tarih ve DüÅünce Dergisi
- Azerbaycan-Dağıstan-Türkiye ilişkileri açısından Kumuk Hasay Han Usmiyev’in Faaliyeti
Azerbaycan-Dağıstan-Türkiye ilişkileri açısından Kumuk Hasay Han Usmiyev’in Faaliyeti
Authors : Aynur Gazanfargizi
Pages : 158-167
View : 93 | Download : 160
Publication Date : 2022-05-31
Article Type : Research Article
Abstract :Büyük bir alanda yerleşmiş Kafkasya’yı yönetmek zordu. Silah üreten fabrikaları, endüstrial merkezi olmayan Kafkasya’da Rusya aleyhine direniş harekatı 60 seneye yakın sürdü ki, bunun da 30 senesine Şeyh Şamil rehberlik etmişdir. Rusya işgal ettiği ülkelerin sadece rehberlerini değil, hatta bölgede sözü geçen, nüfuz sahibi şahısların da çocuklarını rehin alarak Sankt-Petersburg şehrine götürmüş. Bunun bir sebebi çocukları rehin olan babaların isyana teşebbüs göstermemeleriydise de, diğer sebebi rehin aldıkları çocukları okutarak ve terbiye ederek ilerde hükümete sadık kadro gibi kullanmaktı. Rehin alınan çocuklar arasında Kumuk şamhalı, Musa-Hasay Han Usmiyev’in oğlu Hasay Han Usmiyev de vardı. 1808 yılında doğan Hasay Han Usmiyev Sankt-Petersburg şehrindeki askeri okulda eğitim almış. Daha sonra Tbilisi’de canişinlikte çalışırken Karabağ hanının kızı, Hurşid banu Natevan ile evlenir. O bir süre Karabağ’ın gubernatı olarak çalışdıktan sonra Varonej şehrine sürülür. Nedense Azerbaycan’da ve Dağıstan’da hayatı ve faaliyeti iyice araştırılmış Hasay Han Usmiyev’in Osmanlı devleti ile işbirliği içinde olabilme ihtimali dikkatlerden kaçmıştır. Makalemizde, Hasay Han Usmiyev’in bu güne kadar araştırmaya tabi tutulmamış yönünden sözedeceğiz.Keywords : Hasay Han Usmiyev, Azerbaycan-Dağsıtan ilişkileri, Osmanlı devleti