- Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi
- Vol: 5 Issue: 16
- Geçmişten Günümüze Münâfıkların Değişmeyen Karakteri (Kur’ân-ı Kerîm’deki Nitelikler)...
Geçmişten Günümüze Münâfıkların Değişmeyen Karakteri (Kur’ân-ı Kerîm’deki Nitelikler)
Authors : İbrahim Halil ERDOĞAN
Pages : 175-204
View : 16 | Download : 5
Publication Date : 2018-08-30
Article Type : Research
Abstract :Kelam ilminde, îmân konusu ele alınırken, amelin îmândan bir cüz olup olmadığı ve büyük günah işleyen kimsenin dünya ve ahiretteki konumu meselesinde gündeme gelen nifâk ya da münâfık kavramı, îmân ve küfür konularından farklı olarak ele alınmışsa da fazla detaya girilmemiştir. İman mefhumu dilin ikrarı, kalbin tasdîki veya marifet şeklinde tanımlandığı gibi, îmânın fonksiyonel bir özelliğinin olması gerektiğinden hareketle onun amel ile olan ilişkisi üzerinde durulmuştur. Îmân için yapılan bu tanım, ortaya farklı görüşlerin çıkmasına sebep olmuştur. Tüm bu konular tartışılırken, nifâk ve münâfık meselesinin detaylı bir şekilde işlenmemesi ise münâfıkların kendilerine has belli bir ilmî ve itikadî disiplinlerinin olmadığı şeklinde yorumlanması mümkündür. İtikâdî noktada münâfıkların ahiretteki durumlarının, inkarcılarla birlikte olduğu kabul edilmiştir. Ancak bunların dünyaya bakan yönlerinde bulunan niteliklerini belirleme yönünde Kur’ân âyetleri belirgin bir rol oynamıştır.Kur’ân’ın bu grup hakkındaki nitelemesi ise onların itikadî bir oluşum olmalarının aksine anarşik bir örgüt olduğu düşüncesini ön plana çıkarmaktadır. Münafığın tanımı ile ilgili kelâmî eserlerde fazla ayrıntıya yer verilmemiş, "iki yüzlü”, "zahiren mü’min gibi gözüken kâfir” gibi açıklamalarla yetinilmiştir. Kur’ân-ı Kerîm’in nifâk ve münâfıklarla ilgili çok fazla ayrıntıya yer vermesi ise meselenin İslam toplumu açısından önemli olduğu fikrini doğrulamaktadır.Kur’ân, teşhis edilmesi zor ve hatta belli bir zamana kadar Müslüman muamelesine tabi tutulması gereken bu gizli siyasi örgütün ve bağlılarının özelliklerini birçok âyette saymış, onlara karşı alınması gereken tedbirleri de uzun uzun anlatmıştır. Evrensel olan Kur’ân’ın, münâfıkların vasıflarını ortaya koyan bu geniş anlatımı, bunların her asır ve coğrafyada İslam toplumunun başına bela olduğunun işaretlerini verdiği düşünülebilir. Eşsiz belâğat ve fesâhatı ile mu’ciz olan Kur’ân, münafığın sıfatları ile ilgili öylesine dehşet verici bir tablo çizmiştir ki gizli bir kuruluş olmasına rağmen adeta o’nu milyonlarca kişinin içerisinden "işte münâfık budur” denecek kadar bariz bir duruma getirmiştir. Bu çalışma ile, Kur’ân’ın bu nitelemelerini daha çok günümüz dil terminolojisini kullanarak ele alma ve İslam toplumunun ve bilim dünyasının istifadesine sunma amaçlanmıştır.Keywords : Kelâm, Îmân, İnanç, Nifâk, Münâfık