- Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
- Vol: 24 Issue: 2
- İç Denetim Kalite Çerçevesi: Banka Faaliyet Raporlarına Dayalı İçerik Analizi
İç Denetim Kalite Çerçevesi: Banka Faaliyet Raporlarına Dayalı İçerik Analizi
Authors : Hakan Sarikale, Tuğrul Kandemir
Pages : 317-346
Doi:10.21180/iibfdkastamonu.1173440
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Denetim kalitesi göstergelerinin tespit edilmesi ve denetimde kalite çerçevesi oluşturulmasına yönelik akademisyenlerin, ulusal ve uluslararası düzeydeki çeşitli otoritelerin çalışmaları bulunmakla birlikte henüz bir uzlaşı sağlanamamıştır. Ayrıca bu çalışmaların çoğu bağımsız denetimle ilgili olup iç denetim kalite çerçevesine yeterince odaklanılmamıştır. Bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren üç kamu bankası ve üç özel bankanın faaliyet raporlarındaki iç denetimle ilgili bölümlere on yıl geriye dönük olarak içerik analizi yapılmış ve bankaların iç denetimin işleyişi ve kalitesini değerlendirirken odaklandıkları kavramlar ortaya çıkarılmıştır. Böylece bankaların iç denetim değerlendirmelerinde odaklandıkları hususlar bu konuda oldukça önemli veriler içeren faaliyet raporları üzerinden sistematik olarak kavramsallaştırılıp analiz edilmiştir. Toplam 54 kod belirlenmiş ve kodlar literatürdeki iç denetim kalite çerçevesine uygun olarak beş kategoride (girdi-süreç-çıktı-sonuç-dışsal faktörler) sınıflandırılmıştır. Hem özel bankalar hem de kamu bankaları değerlendirmelerinde iç denetim kalite çerçevesinin süreç boyutuna (yaklaşım, yöntem, metodoloji) daha fazla odaklanmakta olup son on yılda süreç boyutu beş boyut içerisinde ilk sırayı, girdi boyutu (denetim ekibinin niteliği) ise son sırayı almıştır. Üzerinde en fazla durulan konular ise girdi boyutunda denetçi sayısı ve eğitim; süreç boyutunda risk odaklı denetim, merkezden denetim ve süreç analizleri; çıktı boyutunda yönetime sunulan raporlar/toplantılar ve bulgu takibi; sonuç boyutunda doğru ve güvenilir bilgi sağlama ile önleyici/caydırıcı olma; dışsal boyutta ise yasal düzenlemeler ve organizasyonel yapı olmuştur. Ayrıca birçok güncel denetim yaklaşımının ülkemizdeki mevduat bankaları tarafından yakından takip edildiği görülmüştür. Denetim kalitesini etkileyebilecek hususların tespit edilip kavramsallaştırılması açısından büyük öneme sahip olan iç denetim kalite çerçevesi, iç denetimde şeffaflık ve karşılaştırılabilirlik sağlayarak bu konudaki farkındalığı artırabilecektir.Keywords : İç denetim kalite çerçevesi, denetim kalitesi göstergeleri, bankalarda denetim kalitesi, yeni denetim yaklaşımları, içerik analizi, Internal audit quality framework, audit quality indicators, audit quality in banks, new audit approaches, content analysis.