- Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 5 Issue: 2
- Vladimir Propp’un Masal Çözümleme Metodu Bağlamında "Sarı Öküz" Masalı Üzerine Bir İncelem...
Vladimir Propp’un Masal Çözümleme Metodu Bağlamında "Sarı Öküz" Masalı Üzerine Bir İnceleme
Authors : Vahdi Özer
Pages : 251-266
Doi:10.47948/efad.1182617
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Research
Abstract :Folklor araştırmaları içerisinde anonim halk edebiyatı ürünlerinden olan masallar önemli bir yer tutar. Masallar, evrensel ürünler olmakla birlikte her milletin kendi kültürü içerisinde duygu, düşünce ve hislerini de barındıran ürünlerdir. Bu bağlamda masallar bir milletin yaşayışını, karakterini, ahlakını, zekâsını, sosyokültürel yapısını, kendine has özelliklerini en güzel şekilde ortaya koyar. Masal anası tarafından anlatılan masallar yer, kişi ve zaman bakımından belirsizdir. Olağanüstü ögeleri içerisinde barındırır. İnandırıcılık özellikleri yoktur. Masallar üzerine farklı inceleme yöntemleri geliştirilmiştir. Metin merkezli halk bilimi kuramlarından, tarihi-coğrafi fin yöntemi, Claude Lévi-Strauss’un yapısal çözümleme kuramı ve kahramanın biyografisinin yapısal olarak çözümleme gibi yöntemler vardır. Biz de Karaman bölgesinden derlenen "Sarı Öküz” masalını Vladimir Propp’un "Masalın Biçimbilimi” adlı kitabında anlattığı biçimbilimsel bakış biçimi sınırları içerisinde incelenecektir. Propp yöntemiyle ilgili olarak; masal içerisinde değişen kişi, olay ve tiplere karşın olay akışı içerisindeki işlevlerin devamlı bulunduğunu ifade eder. Çalışmada ilk olarak giriş kısmında masal türünün genel özelliklerinden bahsedilecek. Daha sonra Vladimir Propp’un kuramından ve olağanüstü masalların özellikleri ifade edilecek. Son bölümde ise "Sarı Öküz” masalının Vladimir Propp metoduna uygun bir yapıda olduğu belirlenerek masalın yapısal çözümlemesi işlevlerine göre şematik olarak ifade edilecektir.Keywords : Masal, Vladimir Propp, İşlev, Kuram, Karaman., Tale, Function, Theory