- Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- Temur Ağa Eş Ürünlerinin (Varyantlarının) Müzikal Açıdan İncelenmesi
Temur Ağa Eş Ürünlerinin (Varyantlarının) Müzikal Açıdan İncelenmesi
Authors : Yakup Açar
Pages : 97-121
Doi:10.47948/efad.1120375
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-15
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı Türk kültürünün zengin müzik ve halk oyunları yapısı içerisinde yaygın bir şekilde icra edilen Temur Ağa oyununun ezgisel yapısını incelemektir. Belgesel tarama yöntemi ile var olan kayıt ve belgeler incelenmiş ve Temur Ağa oyununun ülkemizin 32 ilinde icra edildiği tespit edilmiştir. Elde edilen belge, ses ve görüntü kaynakları ışığında bu iller içerisinde 22 ilin notasına ulaşılmış, icra edildiği belirtilen 10 ilin ise herhangi bir nota, ses-görüntü ve kaynak kişisine ulaşılamamıştır. Tespit edilen eş ürünler ezgi ve usul açılardan incelenmiştir. Ezgisel olarak çeşitli illere göre değişkenlik gösteren bu eş ürünlerin cümle yapıları, farklılık ve benzerlik gösteren motif ve kalıpları, ses genişliği ve perde kullanım sıklıkları analiz edilmiştir. Yapılan ezgisel analizde; eş ürünlerin bir ve iki cümleden oluşan türleri olduğu, ses genişliği açısından en fazla 8 ses genişliğinde olduğu, perde kullanım sıklığı açısından ise sırasıyla en fazla Re, Mi ve Do perdelerinin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Makamsal olarak bir cümleli eş ürünler Hüseyni ekseninde, iki cümleli eş ürünlerin ise birinci cümlesi Hüseyni, ikinci cümlesi ise Uşşak eksenli olduğu tespit edilmiştir. Usul analizinde ise eş ürünlerin tamamının Ana usulde olduğu, 6 eş ürününde usul geçkisinin yapıldığı ve bu geçkilerin yine Ana usulün üçerli haliyle yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Usul geçkisi yapılan bölümün eserin hoplatma bölümünü oluşturduğu ve hızlanılması gereken bölüm olduğu görülmüştür. Metronom açısından ise eserlerin en fazla Andante (yavaşça) icra edildiği, bunun dışından Allegro (hızlı) ve Allegretto (orta derecede hızlı) icra edildiği sonucuna ulaşılmıştır.Keywords : Temur Ağa, Eş Ürünler, Ezgi, Usul, Analiz.