- Karadeniz Teknik Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (KTUİFD)
- Vol: 8 Issue: 2
- el-Alâî ve en-Nakdü’s-sahîh Adlı Eseri – Alâî’nin, İbnü’l-Cevzî’nin Mesâbîhu’s-Sünne’deki Bazı Hadis...
el-Alâî ve en-Nakdü’s-sahîh Adlı Eseri – Alâî’nin, İbnü’l-Cevzî’nin Mesâbîhu’s-Sünne’deki Bazı Hadislere Mevzu Hükmü Vermesine Dair Değerlendirmeleri
Authors : Fatih Çimen
Pages : 0-0
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2021-12-28
Article Type : Research
Abstract :Salâhuddîn el-Alâî (ö. 761/1359), Memlükler döneminde yaşamış, gerek dârulhadislerde icra ettiği görevler, gerekse telif ettiği eserleri ile hadis ilmine önemli katkılarda bulunmuş bir âlimdir. Onun hadis ilmine dair telif ettiği eserlerinden biri de İbnü’l-Cevzî’nin (ö. 597/1201), Mesâbîhu’s-sünne’deki mevzû hükmünü verdiği hadislerin, iddia edildiği gibi olmadığını açıklamak amacıyla yazdığı en-Nakdü’s-sahîh adlı eseridir. Müellifin söz konusu eseri İbnü’l-Cevzî’nin el-Mevzûât ve el-İlel’ine yönelik telif edilen ilk tahrîc türü eserlerdendir. Bu makale, ülkemizde, hakkında henüz akademik bir çalışma bulunmayan Alâî’nin hayatı, hadisçi kimliği ve hadis ilmine katkıları yanında, ilgili eserinde, söz konusu hadislerden bazıları hakkındaki değerlendirmelerini konu edinmektedir. Çalışmada hem Alâî’nin şahsiyeti ve söz konusu eserinin tanıtımı ile onun hadislerle ilgili analizlerinde nasıl bir yöntem izlediğinin tespiti, hem de geçmişte âlimlerin mevzû hükmü verdiği rivayetlerle ilgili günümüzde ilave çalışmalara ihtiyaç olup olmadığına dair fikir edinilmesi amaçlanmaktadır. Alâî’nin eserine bakıldığında onun İbnü’l-Cevzî’nin yüzeysel değerlendirmelerine karşılık, rivayetlerin mütâbiʿ olmaya elverişli tariklerini ortaya koymak, mecrûh râviler hakkında derinlemesine araştırmalar yapmak suretiyle başarılı isnad analizlerinde bulunduğu görülmektedir. Ancak müellifin bu analizlerinde metin tenkidine ve şevâhid türü rivayetlere neredeyse hiç yer vermemesi de dikkat çekmektedir. Mevzûât eserlerinde yer alan rivayetlere yönelik reddiye mahiyetinde yazılan en-Nakdü’s-sahîh ve benzeri eserlere dair araştırmalar, bu alana dair yapılacak yeni çalışmalarda takip edilecek yöntemlerin belirlenmesinde önemli rol oynayacaktır.Keywords : Hadis, el-Alâî, İbnü’l-Cevzî, Mevzû, Mesâbîh