- Akademik Siyer Dergisi
- Issue: 5
- Political Division after Prophet Muhammad in Yemen: the Conflict between ʿAlī and Muʿāwiya
Political Division after Prophet Muhammad in Yemen: the Conflict between ʿAlī and Muʿāwiya
Authors : Halil ORTAKCI
Pages : 91-100
Doi:10.47169/samer.1016402
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2022-01-01
Article Type : Research
Abstract :Hz. Peygamber, vefat etmeden önce Arabistan’ın tamamında siyasî hakimiyeti tesis etmişti. Ridde hadiseleri hariç tutulursa Müslümanlar arasındaki siyasî-dinî birliktelik Hz. Osman’ın (ö. 35/656) hilafetinin ikinci yarısına kadar devam etti. Bu zaman diliminde siyasî istikrarsızlık ortaya çıktı. Zira Hz. Peygamber’in vefatından yaklaşık yirmi sene geçmiş ve yeni bir nesil ortaya çıkmıştı. İslâm tarihinde bu zamandaki politik atmosferi saran sise fitne adı verilir. Her ne kadar kaynaklarda söz konusu dönemle ilgili çok sayıda rivayet olsa da yaşanan siyasî belirsizlik hakkında kesin yargıda bulunmak güçtür. Ancak Hz. Osman’ın öldürülmesinin İslâm dünyasının ayrışmasına zemin hazırladığı kesindir. Siyasî doğruları ve yanlışları ayırt etmenin güç olduğu bu politik atmosferde Hz. Ali (ö. 40/661), hilafet vazifesini üstlendi. Ancak asilerin linç girişimiyle vefat eden Hz. Osman’ı katledenlerin cezalandırılması onun karşısına çıkan ilk ve en büyük sorun oldu. Çözüme kavuşturulması mümkün olmayan bu mesele nedeniyle Hz. Osman’ın Şam valisi Hz. Muâviye (ö. 60/680), Hz. Ali’ye biat etmedi. Hz. Ali’nin hilafeti için yaratılan meşruiyet krizi, toplumun kutuplaşmasıyla sonuçlandı. Bu ayrışmanın derinden hissedildiği bölgelerden biri de Yemen’dir. Yemenlilerin, bu politik iklimde tarafsızlıklarını sürdürmeleri mümkün değildi. Bundan dolayı bölge, Hz. Ali ve Hz. Muâviye’nin çatışma sahalarından biri olmuştur. Hz. Ali, amcasının oğlu Ubeydullah b. Abbas’ı Yemen’e vali olarak görevlendirse de Hz. Muâviye, Büsr b. Ebî Ertât isimli komutanını göndererek bölgeyi kontrol altına almıştır. Bu çalışma, Hz. Ali ve Hz. Muâviye ihtilafının Yemen'deki sonuçlarını ortaya koymak için hazırlanmıştır.Keywords : İslâm Tarihi, Yemen, Ali, Muâviye, Ubeydullah b. Abbas