- Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 13 Issue: 25
- Tek Parti Dönemine Althusserci Bir Bakış: Bir İdeolojik Aygıt Olarak Köy Enstitüleri
Tek Parti Dönemine Althusserci Bir Bakış: Bir İdeolojik Aygıt Olarak Köy Enstitüleri
Authors : Yasin KÖSECE, İbrahim YILMAZ, Rıfat KARAKOÇ
Pages : 755-773
Doi:10.38155/ksbd.1002877
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-31
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın temel amacı, Tek Parti dönemini Althusserci bir bakışla analiz ederek bu dönemde kurulan ve 1954 yılında Demokrat Parti iktidarında kapatılan Köy Enstitülerini, Althusser’in ideoloji kavramı bağlamında değerlendirmek ve tarihsel süreç içerisinde özellikle Devletin İdeoloji Aygıtları (DİA) kavramı çerçevesinde bu kurumu ele almaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle ideoloji kavramı farklı yazarların görüşleriyle irdelenmiş sonrasında Althusser’in ideoloji kavramına bakışına ve DİA kuramına yer verilmiştir. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için Tek Parti döneminde gerçekleşen olaylar ve bu dönemde kurulan diğer DİA’lar ele alınmıştır. Köy Enstitüleri hem eğitim reformları hem de Tek Parti döneminde hâkim olan Kemalist ideoloji kapsamında incelenmiştir. İdeolojik olduğu kadar kalkınma amacıyla da kurulan Köy Enstitüleri’nin, kurulduğu köylerde hem ideolojik hem de kalkınma amaçları gerçekleştirdiği görülmektedir. Ancak Enstitüler, toplumda ve siyasal alanda ideolojik yönlerinin ön plana çıkarılmasından dolayı siyasi bir mana yüklenmişler ve Enstitülerin köylerin kalkınmasına yönelik rolü arka planda kalmıştır. Sonuç olarak Köy Enstitülerinin bir DİA olarak değerlendirilebileceği görülmektedir. Fakat iktidar partisinin Köy Enstitülerine yönelik eleştirilerin etkisinde kalarak hareket ettiği ve kurucusu olduğu Köy Enstitülerini zamanla etkisizleştirdiği anlaşılmaktadır. İktidarın 1950 yılında el değiştirmesiyle Köy Enstitülerinin kapatılması daha sık gündeme gelmiş ve 1954 yılında kapatılmıştır.Keywords : Köy Enstitüleri, İdeoloji, Devletin ideolojik aygıtları, L. Althusser, Tek Parti dönemi