- Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 8 Issue: 14
- Osmanlı-Azerbaycan Sosyo-Kültürel İlişkilerinde Karadeniz Bölgesi'ndeki Bazı Aşiretler ve Önemli Şah...
Osmanlı-Azerbaycan Sosyo-Kültürel İlişkilerinde Karadeniz Bölgesi'ndeki Bazı Aşiretler ve Önemli Şahısların Rolü (15. Yüzyıl ve 16. Yüzyılın II. Yarısında)
Authors : Bilal DEDEYEV
Pages : 251-277
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2016-06-15
Article Type : Research
Abstract :Öz Timur’un (1370-1405) Azerbaycan ve Anadolu’yu istilâsından sonra Osmanlı Devleti fetret dönemine, Azerbaycan ise Timurlular yönetimine girmiş ve bu iki Türk bölgesi arasındaki ilişkilerde de yeni bir dönem başlamıştır. Türk insanı farklı coğrafyalarda yaşamasına rağmen bu dönemde tarikatlar aracılığıyla da ilişki kurabilmiştir. 15. yüzyılın ikinci yarısında gerek Safevî propağandasının Anadolu'da artması ve gerekse de Osmanlı Devleti'nde yaşanan yeniden yapılanmalar nedeniyle ortaya çıkan toplu göçler Osmanlı-Azerbaycan sosyo-kültürel ilişkilerin oluşmasında bir basamak rolunu oynamıştır. Bu dönemde Karadeniz Bölgesi’nden de Azerbaycan’a çok sayıda Türkmen aşireti göç etmiştir. 16. yüzyıl başlarında Safevi Devleti’nin kurulmasıyla karşılıklı göç olayları yaşanmış; Şah İsmail’e bağlı Anadolulu Kızılbaş Türkmenleri Safevi Devleti’ne, Sünni Azeri Türkleri de Osmanlı topraklarına sığınmak zorunda kalmışlardır. Osmanlı-Azerbaycan sosyo-kültürel ilişkilerinde bir başka mesele de Azerbaycanlı ilim adamlarının planlı bir şekilde Osmanlı ülkesine celpedilmesidir. Bunu çok sayıda ilim ve sanat erbabının Osmanlı’dan Azerbaycan’a eğitim amacıyla gitmeleri ve Azerbaycan’da gerekli eğitimi alıp görev yapmak için tekrar Osmanlı Devleti’ne gelmeleri tamamlamıştır. Bu vesileyle 15. yüzyıl ve 16. yüzyılın II. yarısında çok sayıda mutasavvıf, şair, tabip, matematikçi, hattat, mimar, ilim ve fikir adamının Karadeniz Bölgesi bağlamında Osmanlı-Azerbaycan sosyo-kültürel ilişkilerinde önemli derecede rol oynadığı ortaya çıkmıştır .Keywords : Azerbaycan, Osmanlı Devleti, sosyo-kültürel ilişkiler, Karadeniz Bölgesi, Tebriz