- Karadeniz İncelemeleri Dergisi
- Cilt: 17 Sayı: 35
- 1834 YILINDA BİR OSMANLI VALİSİNİN KAPI HALKI: TRABZON VALİSİ HAZİNEDARZÂDE OSMAN PAŞA’NIN MAİYETİ...
1834 YILINDA BİR OSMANLI VALİSİNİN KAPI HALKI: TRABZON VALİSİ HAZİNEDARZÂDE OSMAN PAŞA’NIN MAİYETİ
Authors : Ahmet Şamil Gürer
Pages : 147-172
Doi:10.18220/kid.1380307
View : 189 | Download : 182
Publication Date : 2023-10-23
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada 1829-1841 yılları arasında Trabzon eyaleti valiliğinde bulunmuş olan Karadeniz âyânlarından Hazinedârzâde Osman Paşa’nın kapı halkı incelenmiştir. Kaynak olarak Osman Paşa ve maiyyetinin 1834 Trabzon Nüfus Defterindeki kayıtları esas alınmıştır. Çalışmada ana hatlarıyla Osmanlı nüfus defterlerinin kaynak olarak değeri, Osmanlılarda kapı halkı uygulaması ve Osman Paşa’nın biyografisi ele alındıktan sonra söz konusu nüfus kayıtlarında yer alan bilgiler analiz edilmeye çalışılmıştır. Buna göre Trabzon valisinin kapı halkı 452 kişiden oluşmaktadır. Bu sayının büyük çoğunluğunu valinin konağında çalışan hizmetkârlar ve bürokratlar, geri kalan kısmını ise askerler ve şehir güvenliğinde sorumlu görevliler oluşturmaktadır. Coğrafi konumları itibarıyla kapı halkının ağırlıklı olarak Karadenizli oldukları görülmektedir. Osman Paşa’nın maiyyeti, Osmanlı taşrasındaki klasik kapı halkı örgütlenmesinin, modernleşme dönemine taşmış bir örneğini oluşturması açısından önem taşımaktadır.Keywords : Karadeniz, Trabzon, Âyân, Kapı Halkı, Hazinedârzâdeler, Canik, Fontanier, Muhassıl