- Karadeniz İncelemeleri Dergisi
- Vol: 11 Issue: 22
- DIŞ BASIN VE OSMANLI ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA BREST LİTOVSK’TAN İNGİLİZ İŞGALİNE "BATUM" (...
DIŞ BASIN VE OSMANLI ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA BREST LİTOVSK’TAN İNGİLİZ İŞGALİNE "BATUM" (Haziran 1918-Ocak 1919)
Authors : Zehra Arslan, Yeliz Usta
Pages : 73-90
Doi:10.18220/kid.313401
View : 12 | Download : 4
Publication Date : 2017-05-15
Article Type : Research
Abstract :Brest Litovsk Antlaşması, Kars, Ardahan ve Batum halkına kendi geleceklerini tayin etme hakkı vermişti. Bu çerçevede 14 Temmuz 1918’de yapılan halk oylaması sonunda Evliye-i Selâse Osmanlı Devleti'nin bir parçası olmuştu. Dış kamuoyunda Batum’un stratejik önemi vurgulanarak Brest Litovsk ile birlikte Türkiye’ye Batum’un da dâhil olduğu geniş bir alanın verildiğine dair yorumlar yapıldı. Mondros sonrası ise Boğazların mayınlardan temizlendiği ve Müttefiklerin savaş gemilerinin Karadeniz’e girdiğine dair haberlere yer verildi. Boğazlar temizlendikten sonra da savaş gemileri, Batum’un da dâhil olduğu Karadeniz limanlarını ziyaret etmişlerdi. Aslında her an Batum’un İngilizlerin işgaline uğrayabileceğinin anlaşıldığı bu tür dış kaynaklı haberlerde, Türk ordusunun Ermenilere saldırdığı iddia edilerek, bu saldırılarının devam etmesi halinde de İngilizlerin savaş gemilerini Batum'a gönderecekleri bildiriliyordu. Osmanlı belgelerine göre 1918 yılının Mayıs ayından itibaren Üçüncü Osmanlı kolordusu, Batum’da ırk, mezhep ve din ayrımı yapmadan tüm halkı himaye edecek uygulamalarda bulunmuştu. Yine Osmanlı belgelerine göre İngilizler, Batum’u işgal ettikten sonra da kendi dillerine aşina olan Ermenilerden alaylar oluşturmuşlardı. Batum’un 1918 yılının ikinci yarısında Türk ve dünya kamuoyundaki algısının ortaya konulmasının amaçlandığı çalışmada, ağırlıklı olarak dış basın ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi belgeleri olmak üzere, iç basın, ilgili telif ve tetkik eserlerden yararlanılacaktır.Keywords : Dış Kamuoyu, Türk, İşgal