- Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi
- Vol: 11 Issue: 2
- Yaş Çay Yaprağı ve Kuru Çay Mineral Madde İçeriğinin, Sarı Çay Akarı, Polyphagotarsonemus latus (Aca...
Yaş Çay Yaprağı ve Kuru Çay Mineral Madde İçeriğinin, Sarı Çay Akarı, Polyphagotarsonemus latus (Acari: Tarsonemidae) Zararına Göre Değişimi
Authors : Birsen Aşik Çuhadar, Rana Akyazi, Saim Zeki Bostan
Pages : 743-763
Doi:10.31466/kfbd.980305
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2021-12-15
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Rize ilinde, Atatürk Çay ve Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nün "Muradiye-10”, "Pazar-20” ve "Tuğlalı-10” çay klonları ile tesis edilmiş parselleri üzerinde, 2013 ve 2014 yıllarında, 3. sürgün döneminde yürütülmüştür. Araştırmada, önemli çay zararlılarından olan, sarı çay akarı (Polyphagotarsonemus latus (Banks) (Trombidiformes: Tarsonemidae)’nın, yaş çay yaprağı ile kuru çayda mineral madde içeriğine olan etkilerinin tespiti amaçlanmıştır. Mineral madde olarak, alüminyum (Al), kalsiyum (Ca), bakır (Cu), demir (Fe), magnezyum (Mg), mangan (Mn), kükürt (S) ve çinko (Zn) değerleri analiz edilmiştir. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre, 3 tekerrürlü olarak planlanmıştır. Sonuçlar, akar ile bulaşık yaş çay yapraklarında en fazla değişim gösteren minerallerin S, Al ve Zn, olduğunu, kuru çayda en fazla değişimin ise, Ca ve Mn içeriğinde gerçekleştiğini göstermiştir. 2013 yılında, yaş çay yapraklarının ortalama S, Al ve Zn içerikleri, kontrol parsellerinde sırası ile, 2648.8- 3122.8 ppm, 1140-1735.4 ppm ve 13.7-18.8 ppm, akar bulaşık parsellerde ise 3099.9-3256.5 ppm, 1102-1909 ppm ve 14.8-18.4 ppm arasında değişim gösterirken, 2014 yılında bu değerler sırası ile kontrol parsellerinde 2613.9-2796.4 ppm, 849-1774.9 ppm ve 16.3-20.3 ppm, bulaşık parsellerde ise 2668.3-2834.6 ppm, 727.9-1678.1 ppm ve 22.2-29.7 ppm kadar olmuştur. Kuru çay nevilerinin, ortalama Ca içeriği ise, 2013 ve 2014 yıllarında sırası ile temiz parsellerde 1377.8-2388,4 ppm ve 1926.8-2240.8 ppm, akar bulaşık parsellerde 1582.8-2167.5 ppm ve 2007.2-2281.6 ppm arasında değişim gösterirken, Mn için bu değerler 2013 yılında temiz ve bulaşık parseller için sırası ile 314.2-827.8 ppm ve 308.3-798.2 ppm, 2014 yılında ise 496.1-668.2 ppm ve 481.9-663.2 ppm olarak tespit edilmiştir. Yaş yaprak içeriği en fazla değişim gösteren Tuğlalı-10 klonu olurken, kuru çay mineral madde içeriği en fazla etkilenen klon Muradiye-10 olmuştur. Sonuç olarak, yaş çay yaprağı ile 5 nevi kuru çaydaki mineral madde içeriklerinin, tek başına klon ya da akarla bulaşıklık durumuna bağlı olarak değil, her iki faktörün birlikte etkisiyle önemli düzeyde değişim gösterdiği, bu durumun yıllara göre de değiştiği ve kuru çaydaki değişimlerin yaş çaydan daha fazla olduğu kanaatine varılmıştır.Keywords : Sarı Çay Akarı, Polyphagotarsonemus latus, Çay, Camellia sinensis, Mineral