- Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi
- Vol: 9 Issue: 2
- Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ve Hava Kalitesi Verileri Kullanılarak Türkiye’nin Hava Kirliliğinin Değ...
Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ve Hava Kalitesi Verileri Kullanılarak Türkiye’nin Hava Kirliliğinin Değerlendirilmesi
Authors : Erkan Kalipci, Volkan Başer
Pages : 377-389
Doi:10.31466/kfbd.645698
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2019-12-15
Article Type : Research
Abstract :Yapılan bu çalışmada; Türkiye’de hava kirliliğinin önlenmesi için mevcut duruma dikkat çekilerek kamuoyunun bilgilendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılan veriler, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığından temin edilmiş ve arcGIS ortamında işlenerek haritalandırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; Türkiye’de kentlerin öncelikli çevre sorunları arasında hava kirliliğinin ikinci sırada yer aldığı ve yıllar itibariyle karşılaştırılması yapıldığında son beş yılda hava kirliliği ile ilgili sorunların stabil olarak devam ettiği belirlenmiştir. Kentlerde hava kirliliğinin muhtemel nedenlerinin sırasıyla evsel ısınmadan (63 kentde), sanayi işletmeleri ve faaliyetlerinden (9 kentde), karayolu trafiğinden (5 kentde), termik santralden (2 kentde), maden işletmelerinden (1 kentde) kaynaklandığı tespit edilmiştir. Hava kirliliğine karşı önlem alınmasında karşılaşılan güçlükler ise; ısınmada kalitesiz yakıt kullanımı, atıkların yakılması, topografik yapı, meteorolojik faktörler, tüketici bilinçsizliği, çarpık kentleşme, şehir merkezine veya yerleşim yerlerine yakın mesafede endüstriyel tesislerinin konumlandırılması şeklinde sıralanabilir. 2016 yılının Ocak ayı için ortalama SO2 ölçüm sonuçları hava kalitesi indeksine göre sınıflandırıldığında; 69 kentin "1-iyi” sınıfında olduğu ve PM10 ölçüm sonuçlarına göre 12 kentin "3-hassas”, 37 kentin "2-orta” index diliminde, 24 kentimizinde "1-iyi” sınıfında yer aldığı görülmüştür. Ülkemizde ‘atık yönetim felsefesi’ olarak tanımlanan çevresel kirlenmeleri ortadan kaldıracak veya minimuma indirecek çevresel projelerin hazırlanarak sayısının artması ve ivedilikle hayata geçirilmesinin hava kirliliğinin azaltılmasında yarar sağlayacağı aşikardır.Keywords : Coğrafi Bilgi Sistemleri, Hava Kirliliği Haritası, Konumsal Analiz, Çevre Yönetimi, Türkiye