- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Vol: 7 Issue: 13
- GYULA NÉMETH’İN KÜÇÜK ASYA GEZİSİ İLE İLGİLİ MEKTUPLARI VE TÜRKOLOJİ AÇISINDAN ÖNEMİ...
GYULA NÉMETH’İN KÜÇÜK ASYA GEZİSİ İLE İLGİLİ MEKTUPLARI VE TÜRKOLOJİ AÇISINDAN ÖNEMİ
Authors : Melek Çolak
Pages : 303-315
Doi:10.31765/karen.929404
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2021-12-30
Article Type : Research
Abstract :Macaristan Türkoloji’sinin seçkin siması ve aynı zamanda dünyaca ünlü Macar Türkolog Gyula Németh, (1890-1976) bilim dünyasına birçok eser kazandırmış ve kendi ekolünü yaratmış bir bilim adamıdır. Küçük yaşlarda Türkoloji’ye ilgi duyan Gyula Németh, Türkçeyi kendi çabalarıyla öğrenmiş ve bu bilgisini geliştirmek istemiştir. İlki 1907 yılında henüz lise öğrencisi iken İstanbul’a yaptığı ilk gezisinin dışında, bir yıl sonra tekrar Türk topraklarına gelmiştir. Bu sefer yaptığı plan gereğince İstanbul’dan uzakta, Küçük Asya topraklarında araştırma ve inceleme imkânı bulmak için İzmir ve Aydın çevresini gezmiştir. Gyula Németh’in Küçük Asya gezisi ile ilgili, kendisinin Macaristan’a döndükten sonra kaleme alıp yayınlattığı gezi hatıralarının dışında çok az bilgi bunmaktadır. Ancak onun, henüz ne Macaristan’da ne de Türkiye’de gün ışığına çıkmamış ve yayınlanmamış Macar Etnografya Müzesi Arşivi’nde bulunan şahsi mektupları Németh’in bu gezisi hakkında veriler sunmaktadır. Mektuplar bundan başka gezinin hangi amaçlarla, nasıl gerçekleştirildiği konusunda ayrıntılı bilgilerle doludur. Aynı zamanda 1908’li yılların Anadolu’sunun siyasi ve kültürel çehresini yansıtmakta, tarih ve Türklük bilimi açısından önem arz etmektedir. Geleceğin ünlü bilim adamının henüz gençlik çağının başında olgun bir üslupla kaleme aldığı mektuplar onun kişiliğini, sahip olduğu yetenekleri gösterme açısından değerlidir ve genç bilim insanları için örnek olacak niteliktedir. Bu çalışmada Macar Etnografya Müzesi Etnoloji Arşivi’nde bulunan Németh’in mektupları ilk defa ortaya konarak Küçük Asya gezisi ve Türkoloji açısından önemi değerlendirilmiştir.Keywords : Gyula Németh, Macar, Türkoloji, Ignácz Kúnos, Hatıra