- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Vol: 7 Issue: 12
- John F. Baddeley'in Ahıska'ya ilişkin Gözlemleri Üzerine Bir Değerlendirme
John F. Baddeley'in Ahıska'ya ilişkin Gözlemleri Üzerine Bir Değerlendirme
Authors : Ayşegül Kuş, Gülbadi Alan
Pages : 95-106
Doi:10.31765/karen.959420
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2021-06-29
Article Type : Research
Abstract :Ahıska, Gürcistan toprakları içerisinde Kafkasya bölgesinin güneybatısında yer almaktadır. Ahıska’nın kuzeyinde ve doğusunda Gürcistan; güneyinde Ermenistan; güneybatısında Türkiye; batısında Acaristan Özerk Cumhuriyeti yer almaktadır. 16. yüzyıldan 1828 yılındaki Rus işgaline kadar Anadolu’dan bölgeye yerleştirilen ve Anadolu Türklüğünün ayrılmaz bir parçası olan Ahıska Türklerinin anavatanı, günümüzde Gürcistan Cumhuriyeti’nin toprakları içinde kalan ve Türkiye ile komşu olan Ahıska bölgesidir. Bazı araştırmacılara göre, buraya yerleşen Türklerin Ahıska Türkleri olarak adlandırılmasının nedeni, bu vilayetleri içine alan bölgenin coğrafi isminin Ahıska olmasından kaynaklanmaktadır. Bazılarına göre ise Dede Korkut kitabındaki "Ak-Sıka” (Ak Kale) ve 481 yılına ait kayıtlarda "Akesga” olarak geçen Ahıska, Gürcüce "Yeni Kale” anlamına gelen "Akhal-Tsikhe” tabirinin Türkçe ve Farsça şeklidir. Bölge 250 yıl Osmanlı hâkimiyeti altında kaldıktan sonra, 1829 yılında imzalanan Edirne Antlaşması ile Rusların egemenliğine geçmiştir. Bu çalışma, İngiliz seyyah John F. Baddeley’in 1908 yılında "The Russian Conquest of the Caucasus” adı ile yayımlanan yapı-tında yer alan Ahıska’ya dair gözlem ve incelemelerine dayanmaktadır. Çalışmanın amacı ise Baddeley’in Rusların Kafkasya’da, özelde Ahıska’da ilerlemeyi başararak bölgeyi nasıl ele geçirdiklerine ilişkin verdiği bilgileri ele alarak değerlendirmek ve alan yazına kimi katkılar sağlamaktır. Böylece Türkiye ile derin tarihsel kökleri ve bağları olan Ahıska bölgesine ve orada yaşayan Ahıska Türklerinin tarihine de bir parça ışık tutulmuş olacaktır.Keywords : Seyyah, Baddeley, Kafkasya, Rusya, Ahıska