- Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Vol: 5 Issue: 8
- Rus Devlet Teşkilatında Namestniklik Kurumunun Tarihçesi
Rus Devlet Teşkilatında Namestniklik Kurumunun Tarihçesi
Authors : Tekin Aycan Taşci
Pages : 191-211
Doi:10.31765/karen.668139
View : 10 | Download : 7
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Tarihteki ilk Rus devletinin 9. yüzyılın sonlarında Kiev merkezli ortaya çıktığı kabul edilmektedir. Bu devlet 11. yüzyılda knezlik denilen küçük beyliklere (prensliklere) bölünmüş ve Rusların tek bir devlet çatısı altında yeniden birleşmesi ancak 15. yüzyılın son çeyreğinde mümkün olmuştur. Bu devlet, 18. yüzyılın ilk çeyreğinde imparatorluğa dönüşmüş ve varlığını 1917’de gerçekleşen devrime kadar devam ettirmiştir. 9. yüzyıldan 20. yüzyıla kadarki zaman diliminde Rus devleti sınırlarını genişletip Avrupa tarzı idari reformlarla geliştikçe merkeziyetçi düzenlemeler çerçevesinde merkezi ve yerel yönetim organları değişime uğramıştır. Zaman içerisinde değişime uğrayan kurumlardan biri de namestniklik (namestniçestvo) olmuştur. Rus devlet teşkilatında 12. yüzyıldan itibaren yerel idare biçimi olarak karşımıza çıkan namestniklik kurumu, 16. yüzyıla kadar yasa ve nizamnamelerden bağımsız şekilde ilkel bir yapıda taşra yönetimini gerçekleştirmiştir. Bu yüzyılda gerçekleştirilen merkeziyetçi reformlar çerçevesinde uygulamadan kaldırılmıştır. Fakat buna rağmen namestnik kavramı, devlet teşkilatında diplomatik bir unvan olarak muhafaza olmuştur. 18. yüzyıla gelindiğinde merkezi ve yerel idarede gerçekleştirilen reformlar neticesinde namestniklik, yeniden yerel yönetim organı olarak devlet teşkilatındaki yerini almıştır. Namestniklik kurumu bundan sonra imparatorluk taşra idaresinde gerçekleştirilen reformlar neticesinde geçirdiği değişimlerle 20. yüzyılın başına kadar uygulanmıştır.Keywords : Rusya, Rus Taşra İdaresi, Namestnik, Genel Gubernator, Guberniya