- Karabük Türkoloji Dergisi
- Vol: 4 Issue: 4
- XVI. YÜZYIL OSMANLISINDA BİR HEKİMBAŞI TALİMDE HANGİ KİTAPLARI OKUTUR?
XVI. YÜZYIL OSMANLISINDA BİR HEKİMBAŞI TALİMDE HANGİ KİTAPLARI OKUTUR?
Authors : Nuray Demir Öztürk
Pages : 1-11
Doi:10.7596/katud.31122021.001
View : 24 | Download : 6
Publication Date : 2021-12-31
Article Type : Research
Abstract :Hekimbaşılık, tarih boyunca hemen hemen tüm devletlerde görülen bir yapıdır. Başta hükümdar ve ailesinin sağlığı ile ilgilenmek onları gerekli durumlarda tedavi etmek, ilaç hazırlamak gibi görevleri bulunmasının yanı sıra halk sağlığıyla ilgili tüm konular da yine bu kurumun görevleri arasındadır. Mezopotamya, Mısır, Roma, Bizans ve Türk-İslam devletlerinin tamamında bu kurumun izleri bulunmaktadır. Geleneğin devamı niteliğinde sayılabilecek Osmanlıda da bu kurum işlevsel olarak varlığını sürdürmüştür. Bu çalışmada, ilk olarak hekimbaşılık kurumunun ne olduğuna değinilecek ardından kısa bir hekimbaşılık tarihçesi verilecek ve Osmanlı arşivinden edinilen belge okunup yorumlanacaktır. Belgede, 16. yüzyılın sonunda Osmanlıda hekimbaşılık görevini yürüten Molla Kasım’ın emekli olması dolayısıyla talim yaptırdığı kitapları yeni hekimbaşılık görevine gelen İsa Çelebi’ye devir teslim ettiği liste yer almaktadır. Ayrıca yazıda bu listede bulunan kitaplardan bazılarına kısaca değinilecek ve bu liste vasıtasıyla Osmanlı tıbbı, talimde kullanılan yazarlar ve eserler hakkında da çıkarımlarda bulunulacaktır. Padişaha teslim edilmesi gereken bir kitabın da notlandırılmış olması ve bahsi geçen tüm kitapların Arapça yazılmış olmaları belgedeki en önemli özellikler arasında sayılabilir. Daha önce yapılan herhangi bir araştırmaya konu olmamış olan Osmanlıdaki bu talim kitapları İmparatorluğun en güçlü olduğu dönemlerde tıbbın bilimsel olarak geldiği seviyeyi de göstermesi açısından önem arz etmektedir. Bu belgeden yola çıkarak böylece Osmanlı tıp müfredatı hakkında yorum yapma imkanımız da olmuş olacaktır.Keywords : Hekimbaşılık, tıp tarihi, Osmanlı tıbbı, talim.