- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Cilt: 20 Sayı: 3
- Kur’an’ın Süistimali Önlemedeki Genel Geçer Çözümü: "Ma’rûf" Önerisi
Kur’an’ın Süistimali Önlemedeki Genel Geçer Çözümü: "Ma’rûf" Önerisi
Authors : Fatih Tiyek
Pages : 1213-1223
Doi:10.33437/ksusbd.1396893
View : 22 | Download : 28
Publication Date : 2023-12-31
Article Type : Research
Abstract :Kur’an’ın muhatabı konumundaki insanın hayatında önemli kolaylıklar sağlaması, önerdiği ve gözetilmesini istediği ilkeler aracılığıyla birçok muhtemel probleme tedbirler sunması onun çözüm odaklı bir kitap olduğunu göstermektedir. Bu yönü ve misyonu sebebiyle karşılıklı hakların ve yükümlülüklerin söz konusu olduğu durumlarda bir tarafın diğerini mağdur etmemesi, bazı gerekçelerle aşırıya kaçmaması, kişisel çıkarların hâkim konuma gelmemesi için bazı tedbirler önermiştir. Kur’an’ın bu kapsamdaki tedbirlerinden ve çözüm önerilerinden biri de "ma’rûf”un gözetilmesidir. Çünkü genel kabule uygunluğu, aklen veya dinen güzel olduğundan dolayı gönlün ısındığı ve sevdiği hususu ifade eden "ma’rûf” insanları daha makul ve daha gerçekçi uygulamalara sevk etmektedir. Bu yüzden karşılıklı bazı haklar ve sorumluluklar içermesi sebebiyle suistimalin, hak gasbının ve aşırılığın muhtemel olduğu boşanma, nafaka, vasiyet, mehir gibi birçok hususta genele şamil, herhangi bir zarara yol açmayan ve teamül haline gelen "ma’rûf” önerisi önemli bir işlev görmektedir. Bu kapsamdaki kullanımlarında kelime, "makul, meşru, olması gereken, yakışan” gibi anlamları ifade ettiğinden onu sadece "iyi, güzel” şeklinde anlamlandırmak kastedileni aktarmada yeterli olmamaktadır. Bu yüzden çalışmamızda "ma’rûf” ölçütünün önerildiği durumları ihtiva eden somut örnekler etrafında bağlama uygun anlamıyla birlikte onun kişisel çıkarları ve suistimali önlemede nasıl rol oynadığını ortaya koymaya çalışacağız. Buradan hareketle de bir tarafın haklılığının değil de olması gerekenin tesisine işaret eden Kur’anî önerilerin yerindeliği vurgulanmaya çalışılacaktır.Keywords : Tefsir, Kur\'an, Ma\'rûf, Süistimal, Çözüm