- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 19 Issue: 2
- Geleneksel Kazak Toplumunda Biy Mahkemeleri (XVIII-XIX. Yüzyıllar)
Geleneksel Kazak Toplumunda Biy Mahkemeleri (XVIII-XIX. Yüzyıllar)
Authors : Orhan Doğan, Hadi Ava
Pages : 761-775
Doi:10.33437/ksusbd.1081085
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2022-08-31
Article Type : Research
Abstract :XVIII-XIX. yüzyıllarda Kazakların toplumsal ve ekonomik ilişkilerindeki hukuki anlaşmazlıkların çözümünde biy (kadı, hakim) denilen geleneksel yargıçların etkin bir rol aldığı görülmektedir. Kazaklarda yargısal süreçlerin ve adli-idari ilişkilerin düzenlenmesinin temelini atan Kasım Han’ın oluşturduğu Kasım Hanın Kaska Jolı=Kasım Han’ın Doğru Yolu yasası ile bu yasayı daha da geliştirerek etkin bir hale getiren Esim Hanın Eski Jolı=Esim Han’ın Eski Yolu ve Tavke Han’ın Jeti Jargı=Yedi Yargı” yasası olduğu bilinmektedir. Oluşturulan bu yasalarda Biy Mahkemeleri, yalnızca bir yargı görevini yürütmekle sınırlı kalmamış aynı zamanda Kazak toplumunun adlî ve idarî işlerinden yetkili merci görevini de yürütmüştür. Biyler, göçebe Kazakların toplumsal yaşamında ve devlet kurumlarının işleyişinin şekillenmesinde yargı gücünü elinde tutan önemli bir mevkide yer almışlardır. Bu çalışmada, Kazak toplum yapısında biylerin ortaya çıkışı, biy mahkemesinin gelişimi ve karakteristik özellikleri üzerinde durulmuştur.Keywords : Kazak, Hukuk, Biy, Biy Mahkemesi.