- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 17 Issue: 2
- "Bahar Ve Kelebekler" Hikâyesinde "Yeni Lisan" Makalesinden Yansımalar
"Bahar Ve Kelebekler" Hikâyesinde "Yeni Lisan" Makalesinden Yansımalar
Authors : Mehmet Fetih Yanardağ
Pages : 851-867
Doi:10.33437/ksusbd.681659
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2020-10-20
Article Type : Research
Abstract :Genç Kalemler denince akla ilk gelen şey, "Yeni Lisan” hareketidir. "Yeni Lisan” makalesi ilk defa derginin II. Cildin birinci sayısında yayınlanır. "Yeni Lisan” hareketi Genç Kalemler Mecmuası’nın 11 Nisan 1911 tarihli sayısında "Yeni Lisan” makalesi ile başlar. Türkçenin sadeleşme tarihinde önemli bir yer tutan "Yeni Lisan Hareketi” edebi olmaktan çok fikri ve sosyal bir harekettir. "Yeni Lisan” makalesinde uzun zamandan beri bir sisteme oturtulamayan "Dilde Sadeleşme Meselesi”nin adeta kanunları ortaya konur ve Genç Kalemler mecmuası hem bu prensiplerin uygulayıcısı hem de savunucusu olur. "Yeni Lisan” makalesi sadece Türk Dili ve Edebiyatı bakımından değil, o yıllarda başlayan yeni bir fikir ve ideoloji hareketinin de bir çeşit beyannamesi olarak kabul edilir. Esasen hemen her dönemde, içten içe varlığını bildiğimiz dilde sadeleşme isteğinin, zaman içerisinde yeni bir merhalesi olarak görülen bu hareketin memlekette hüküm süren fikir hayatındaki ikiliklerden, yazı ve konuşma dilindeki ikiliklere kadar, birbirine uymayan sıkıntılı durumları ortadan kaldırmak için, "Genç Kalemler” ce özel olarak ortaya atılmış olduğu bir gerçektir. "Genç Kalemler” etrafındaki ilk halkayı, tesadüflerin bir araya getirdiği Ali Canib, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp üçlüsü teşkil eder. Ali Canib Ömer Seyfettin ile mektuplaşmaktadır. Ömer Seyfettin mektupların birinde dil hakkındaki görüşlerini ortaya koyar. Burada ortaya konulan çağırı fikirleri, ileride dalga dalga genişleyip gelişecek olan, denize atılmış ilk taşları oluşturur. Ömer Seyfettin uzunca bir mektupla birlikte "Yeni Lisan” makalesini Ali Canib’e gönderir. Böylece bu makalenin adı, bu yüzyılın başında yapılan bilgili ve şuurlu dil hareketinin de adı olur. Ömer Seyfettin’in "Bahar ve Kelebekler” başlıklı hikâyesi ilk kez "Genç Kalemler” dergisinin 1911 yılındaki 26. sayısında yayınlanır. Yazarın bu hikâyesi "Yeni Lisan” makalesinde ortaya konulan Milli Edebiyat anlayışına uygun olarak kaleme alınmıştır. Ömer Seyfettin’in hikâyeleri içinde önemli bir yere sahip olan bu hikâyesi bu düşünceyle incelenmeye değerdir. Bu çalışmada "Yeni Lisan” makalesi merkez alınacak ve burada ortaya konulan fikir ve düşüncelerin "Bahar ve Kelebekler” hikâyesindeki izlerine, etkisine ve yansımalarına bakılacak ve ortaya konulan bulgular irdelenecektir. Anahtar Kelimeler: Ömer Seyfettin, Bahar ve Kelebekler, Yeni Lisan, EtkiKeywords : Ömer Seyfettin, Bahar ve Kelebekler, Yeni Lisan, Etki