- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 16 Issue: 2
- Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Çokluk Kavramı-Anlamsal Çokluk
Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarında Çokluk Kavramı-Anlamsal Çokluk
Authors : Serdar Yavuz, Ayşe Erdoğan
Pages : 363-393
Doi:10.33437/ksusbd.629470
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2019-10-25
Article Type : Research
Abstract :Dil, beraber yaşayan insanların anlaşmalarına imkân sağlayan, ortak paydada buluşabildikleri seslerden oluşan bir sistemdir. Varlıkları, nesneleri ya da eylemleri ifade etmek için dilde belirli sınıflandırmalar yapılmaktadır. Bu sınıflandırma içerisinde yer alan ve dünya dillerinde sayı kategorisini oluşturan çokluk kavramıdır. Çokluk, bir nesne veya kavramın çok olması, sayı bakımından birden fazla olmasıdır. Dillerde varlıkların sayısal değeri teklik ve çokluk kavramlarını ortaya çıkarmıştır. Türkçede varlıklar sayısal bir değer olarak teklik veya belirsiz çokluk olmak üzere iki kategoriden oluşmaktadır. Türkçede varlıklara birden fazla olma özelliği kazandıran biçimbirim -lAr çokluk ekidir. Bu ek, çokluk ya da çoğul denildiğinde akla gelen ilk biçimbirimdir ve çokluk kategorisini tek başına karşılamaktadır. Türkçede çokluktan anlaşılan isimlerin çokluk ekini alarak biçimsel açıdan çokluk kavramını karşılamasıdır. Oysa -lAr çokluk ekini almayan bir cümle de çokluk anlamı taşıyabilmektedir. Bu durum, bireyin ana dilini kullanarak kendisini doğru bir şekilde ifade edebilmesinin bir sonucudur. Söz; bireyin düşüncesini aktarmaya imkân tanıyan öznel dilidir, bu nedenle birey çokluk kavramını anlatmak isterken şekilsel özelliklerin dışına çıkıp cümlenin anlam yönünden de yararlanabilmektedir. Çokluğu varlıklara sayısal bir değer kazandıran kategori olarak ele aldığımızda, anlam yönünden en az iki kavramın bir araya gelmesi çokluk için yeterlidir. Sonuç olarak çokluk kavramı bir sayı kategorisinden oluşmaktadır, yapısal çokluğun dışında anlamsal çokluktan da bahsedilmesi gerekmektedir.Keywords : Türkçe, Sayı Kategorisi, çokluk anlamı, anlamsal çokluk, ortaokul Türkçe ders kitabı