- Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 12 Issue: 2
- Türkiye - Irak İlişkiler'inde Musul Sorunu
Türkiye - Irak İlişkiler'inde Musul Sorunu
Authors : Ahmet Eyicil, Peyman Hamadlak
Pages : 67-84
View : 5 | Download : 3
Publication Date : 2015-10-28
Article Type : Research
Abstract :Musul vilayeti eskiden beri stratejik öneme sahip olup şimdiye kadar da bu önemini koruyan yerlerden biridir. İlk başlarda ana ticaret yolları üzerinde bulunan bu şehrin önemi, petrol çıkarılmaya başladıktan sonra daha da artı. Musul meselesi Mondros Ateşkes antlaşması ile ortaya çıktı. İngiltere, Musul Vilayetinin zengin petrol kaynaklarına sahip olduğunun farkına vardı. Ateşkes ilan edilmesine rağmen İngiltere kuvvetleri Musul’a girdi. Türkiye bu durumu kabullenmedi ve buna bağlı olarak sorunlar yaşandı. I. Dünya Savaş’ından sonra Türkiye-İngiltere arasında yapılan bütün toplantıların konusu Musul meselesi oldu. Lozan Konferansı'nda Musul meselesi çözüme kavuşturulamadı. Taraflar uzlaşmaya varamayınca Lozan Konferansı'nın 3. maddesi gereği konu Milletler Meclisi'ne havale edildi. Milletler Meclisi bölgeye bir komisyon göndererek konu halka soruldu. Bölge halkının verdiği cevaplar doğrultusunda bir karara varılamadı. Buna rağmen komisyon İngiltere lehine rapor verdi. O dönemde Türkiye hassas bir konumdaydı. Kurtuluş Savaşı'ndan çıkmış ve Cumhuriyet yeni kurulmuştu. Neticeden rahatsız olmasına rağmen Türkiye, Irak ve İngiltere arasında 5 Haziran 1926'da antlaşma imzalandı. Bu antlaşma ile Türkiye-Irak sınırı çizildi. Türkiye’nin bu antlaşmayı imzalamış olması Musul'dan tamamen vazgeçtiği anlamına gelmiyordu. Bu nedenle Körfez Savaşı sırasında Musul konusu tekrar gündeme geldi. Ancak bu konu zihinleri meşgul etmesine rağmen uygulamaya konulmadı.Keywords : Türkiye, Irak, Musul, İngiltere, petrol