- Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 29
- Urfa Direnişinde Siyale Aşireti Mensuplarından Salih El-Abdullah’ın Yerel İdarecilere ve İşgal Kuvve...
Urfa Direnişinde Siyale Aşireti Mensuplarından Salih El-Abdullah’ın Yerel İdarecilere ve İşgal Kuvvetlerine Yönelik Tutumu
Authors : Zafer Benzer
Pages : 275-292
Doi:10.56597/kausbed.1081666
View : 18 | Download : 4
Publication Date : 2022-07-26
Article Type : Research
Abstract :20. yüzyılın başlarında Harran bölgesinde yaşayan Salih el-Abdullah, Kays Aşireti’ne bağlı Siyale (Seyale) kabilesinin reisiydi. O bölgede sebep olduğu asayiş problemleri gerekçesiyle ve bu hareketleri terk etmesi amacıyla Edirne’nin Lüleburgaz yöresine sürgün edilmiştir. 1918 yılında affedilmiş ve Salih’in Urfa’ya dönüşüne izin verilmiştir. Ne var ki Urfa Milli Mücadelesi döneminde işgal kuvvetleriyle irtibat halinde olduğu, üstelik Kuva-yı Milliye’nin çalışmalarını da işgalcilere bildirdiği arşiv kayıtlarında yer almaktadır. Urfa’nın işgal sürecinde bölgede bulunan idarecilerin ve şehir eşrafının kaleme aldığı hatıratlarda ve arşiv kayıtlarında, Salih el-Abdullah’ın memleketin selameti için yapılan çalışmalara katkı sağlamadığı gibi bu çalışmaları deşifre etmeye çalıştığı açıkça ifade edilmiştir. Ayrıca Fransızlara hizmet ederek, Milli Aşireti gibi bazı aşiretlerin fertlerini yanına çekip gasp ve yağma faaliyetlerine karıştığı ortaya konulmuştur. Merkezi otorite ve/veya yerel idarecilerin aldığı önlemlere rağmen onun bu olumsuz faaliyetleri, tamamen ortadan kaldırılamamıştır. İşgal kuvvetlerinin Urfa’yı terk etmesine kadar olan süreçte Salih hakkında yapılan suçlamalar işgal sonrasında ele geçirilen belgelerle iddia olmaktan çıkmış ve netlik kazanmıştır. Faaliyetleri nedeniyle suçlu bulunan Salih tutuklanarak Diyarbakır Cezaevi’ne gönderilmiş ve 1924’te burada tutuklu iken eceliyle vefat etmiştir. Salih el-Abdullah, Urfa ve yöresinde gerek eşkıyalık faaliyetleri ve gerekse Milli Mücadele karşıtı tavırlarıyla bilinen bir şahsiyet olarak tarihte yerini almıştır.Keywords : Urfa, Milli Mücadele, Aşiretler, Siyale Aşireti, Salih el-Abdullah