- İstatistikçiler Dergisi:İstatistik ve Aktüerya
- Vol: 16 Issue: 1
- Göreli yaşam tabloları ve bir uygulama
Göreli yaşam tabloları ve bir uygulama
Authors : Sema Akyol, Nihal Ata Tutkun
Pages : 1-25
View : 37 | Download : 27
Publication Date : 2023-06-29
Article Type : Research Article
Abstract :Uzun takip süreleri olan gözlemsel yaşam çözümlemesi çalışmalarında ölüm nedeni bilgisi bulunmayabilir veya bazı bilgi eksiklikleri olabilir. Yaşam çözümlemesinde, ölüm nedeni belli olmadığında veya eldeki bilgi güvenilir olmadığında hastalığa bağlı yaşam olasılığını doğrudan tahmin etmek mümkün olmayabilir. Bu nedenle hastalığa bağlı yaşam olasılığı, bazen hastalık teşhisi koyulmuş bir grup ile daha geniş bir kitle arasındaki göreli yaşam olasılığının bir ölçüsü ile değerlendirilir. Böyle durumlarda göreli yaşam çözümlemesi yöntemlerinin kullanılması gerekmektedir. Yalnızca hasta takip zamanlarının ve takip sonundaki yaşamsal durumun kaydedildiği kanser araştırmaları, göreli yaşam çözümlemesinin sıklıkla kullanıldığı bir alandır. Göreli yaşam çözümlemesinde yaşam tablolarının oluşturulması ve yaşam olasılıklarının elde edilmesi önemli bir yere sahiptir. Bu olasılıkların tahmini için Ederer I, Ederer II, Hakulinen ve Pohar Perme yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemler, literatürde yer alan ve yarışan riskleri içeren prostat kanseri veri kümesi üzerinde uygulanmıştır. Farklı yaş grupları için göreli yaşam olasılıklarını içeren yaşam tabloları elde edilmiştir. Göreli yaşam olasılığı için Ederer I, Ederer II, Hakulinen ve net yaşam olasılığı için Pohar Perme yöntemleri kullanılmış, elde edilen sonuçlar arasında belirgin bir farklılık görülmemiştir. Tüm yöntemlerde prostat kanserine yakalanmış erkek hastalara ait beş yıllık göreli yaşam olasılığı 44-59 yaş aralığındaki hastalar için %44, 60-74 yaş aralığındaki hastalar için %49 ve 75 yaş ve üzeri hastalar için %36 olarak elde edilmiştir. Benzer biçimde yaş standartlaştırma kullanılarak da yaşam tabloları oluşturulmuş, yaş standartlaştırması sonucunda yaşam olasılıklarında belirgin bir değişiklik gözlenmemiştir. Ayrıca hem prostat kanserine bağlı hem yarışan risklere bağlı kaba ölüm olasılıkları elde edilmiş ve yorumlanmıştır.Keywords : Göreli yaşam, Net yaşam, Yarışan riskler, Yaşam tablosu, Aşırı tehlike oranı