- Akademik İncelemeler Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- Ortadoğu’daki Halk Hareketlerinin Kaldıraçları: Küreselleşmenin Çelişkileri, İslami Düşünce ve Katıl...
Ortadoğu’daki Halk Hareketlerinin Kaldıraçları: Küreselleşmenin Çelişkileri, İslami Düşünce ve Katılım
Authors : Murat Özkul
Pages : 93-122
View : 17 | Download : 9
Publication Date : 2014-07-25
Article Type : Research
Abstract :Ortadoğu’daki 2010 sonu ve 2011 yılı içinde gerçekleşen halk hareketlerinin tek bir değişkene indirgeyerek açıklama zorluğu ortadadır. İnsan faktörünün devreye girdiği her yerde farklı küresel, tarihsel, düşünsel, sosyal, ekonomik, dini ve siyasi değişkenleri de tahlile dahil etmek gerekmektedir. Ortadoğu’daki halkın yönetenlerle doğrudan karşı karşıya kalması ve yığılan sorunlarını çözmek için kendilerini anlayacak yönetimleri iktidara getirme çabası eskidir. Ancak, bu girişimleri, Ortadoğu halklarının, -siyasi partiler, kanaat önderleri, gizli yer altı örgütleri, genç subaylar tarzı yapılar yerine- kendi hesabını meydanlara inerek doğrudan görmek istemesi yenidir. Son yüzyılı saymazsak bölge, merkez olma özelliği korumuş ve son yüzyıl da ise ancak sömürünün gerçekleştiği bir cazibe merkezi olarak ilgi çekmeye devam etmiştir. Ancak, bu durum, Ortadoğu üzerinde çıkarı olan Batılı güçlerin bölgeye müdahalesini artırmış ve toplumsal ve siyasal yapı dengelerinin sarsılmasına neden olmuştur. Özellikle modernleşme ideolojileri ve kalkınma ideolojilerinin halk kesimlerinde yarattığı hayal kırıklığı tekrar İslam temelli bir duyuş, düşünüşü gündeme getirmekte ve Batı’nın tehlikeli sınıflar kategorisine soktuğu dini cemaat ve dini grupları ve parti tarzı oluşumları yeniden alternatif haline getirmeye başlamıştır. Bu noktaya Ortadoğu’da nasıl gelindiğinin arka plan bilgisini ve tarihçesi hakkında bilgi verdikten sonra Ortadoğu bölgesindeki halklar neye ve niçin tepki gösterdikleri üç dinamiğin üzerine yerleştirilerek açıklanacaktır. Halkın devrim niteliğindeki çıkışının ardında sırasıyla "küreselleşmenin ürettiği çelişkiler”; toplum-dini bilgilider tipolojileri üçlemesi içinde ihmal edilen "İslami düşünce” ve İslami düşünce ile yakından irtibatlı "katılım” sorunu makalede ele alınıp tahlil edilecektir.Keywords : Ortadoğu, Küreselleşme ve Çelişkileri, İslami Düşünce, İslami Lider Tipolojisi, Katılım